ดูแลดวงตาหลังผ่าตัดเลสิก

ดูแลหลังผ่าตัดคืนแรก

อาการหลังการผ่าตัดเลสิก (LASIK) คืนแรก จะมีอาการเคืองตา เหมือนมีเศษผงอยู่ในตา หรือใส่คอนแทคเลนส์สกปรก อาจมีน้ำตาไหลมากหรือน้อยขึ้นอยู่กับคนไข้แต่ละท่าน โดยมีคำแนะนำในการปฏิบัติตัวในคืนแรก ดังนี้

1. คนไข้ควรนอนหลับพักตามาก ๆ แต่คนไข้สามารถลืมตาทำกิจวัตรที่จำเป็นได้ โดยคนไข้มองผ่านรูเล็ก ๆ ของฝาครอบตา           

2. คนไข้ที่ทำการผ่าตัดตอนกลางวัน ควรนอนหลับสั้น ๆ หลังผ่าตัดอย่างน้อย 2 – 3 ชั่วโมง     

3. คนไข้ที่ทำการผ่าตัดตอนเย็น ควรเข้านอนแต่หัวค่ำ โดยรับประทานยานอนหลับอ่อน ๆ ที่ได้กลับบ้านไปหลังอาหารเย็น

4. หลังผ่าตัด คนไข้จะได้รับการปิดฝาครอบตาข้างที่ผ่าตัด ซึ่งใสและมีรูเล็ก ๆ สามารถมองลอดได้ ห้ามคนไข้แกะฝาครอบตาออกเด็ดขาด (ยกเว้นแพทย์สั่งให้เปิดหยอดยาเอง) จะป้องกันไม่ให้คนไข้ขยี้ตา หากมีน้ำตาไหลมาก ควรซับน้ำตานอกฝาครอบตาเท่านั้น หากฝาครอบตาไม่แน่น คนไข้ควรติดพลาสเตอร์เพิ่ม            

5. คนไข้สามารถปฏิบัติกิจวัตรประจำวันได้ แต่ระวังห้ามน้ำเข้าตาเด็ดขาด ไม่ควรล้างหน้า (ใช้ผ้าเช็ดแทน) แต่อาบน้ำและแปรงฟันได้

ดูแลหลังผ่าตัดสัปดาห์แรก

ในช่วงสัปดาห์แรกสิ่งที่ควรทำมีดังนี้

• หยอดยาป้องกันการติดเชื้อและน้ำตาเทียม โดยน้ำตาเทียมสามารถหยอดได้บ่อย ๆ ตามที่ต้องการ
• ปิดฝาครอบตาก่อนนอนเพื่อป้องกันการเผลอขยี้ตา
• ระมัดระวังไม่ให้น้ำหรือฝุ่นละอองเข้าตา
• ไม่ควรขยี้ตาเด็ดขาด
• งดแต่งหน้า โดยเฉพาะบริเวณใกล้ดวงตา อย่างน้อย 2 สัปดาห์
• ควรใส่แว่นกันแดดเมื่อต้องอยู่ในบริเวณที่มีแสงจ้า เพื่อลดอาการเคืองตาและแสบตา
• การมองเห็นอาจยังไม่คงที่มากนัก เนื่องจากอาจมีตาแห้ง
• หลังตรวจตาเมื่อครบ 1 สัปดาห์จะอนุญาตให้ล้างหน้า สระผมไม่ต้องครอบที่ครอบก่อนนอน
• ว่ายน้ำได้หลังจากทำ LASIK ประมาณ 2 สัปดาห์

ความสำคัญของการดูแลหลังผ่าตัดเลสิก

เพื่อให้การรักษาเป็นไปตามแผนและได้ผลดี มีหลักสำคัญ คือ

• การมาตรวจติดตามผลการรักษา โดยทั่วไปควรต้องมาตรวจหลังผ่าตัดทั้งหมดอย่างน้อย 5 ครั้งคือ 1 วัน , 1 สัปดาห์, 1 เดือน, 3 เดือน และครบ 1 ปี  โดยจะได้รับการวัดสายตา ตรวจตา และสอบถามอาการ ผลข้างเคียงต่าง ๆ และพิจารณาการรักษา เช่น อาการตาแห้ง ค่าสายตาเป็นไปตามที่คาดหมายหรือไม่ โดยหลังครบปีแล้วจะแนะนำให้ตรวจตาปีละครั้ง
• การที่คนไข้และแพทย์มีความสัมพันธ์ที่ดีต่อกัน มีการปรึกษาและวางแผนการรักษาร่วมกัน  โดยเฉพาะในกรณีที่ผลการรักษายังไม่เป็นไปตามเป้าหมาย และความคาดหวัง

ตรวจติดตามและดูแลหลังทำเลสิก

• การตรวจติดตามหลังทำเลสิกเพื่อติดตามผลการรักษาว่าเป็นไปตามแผนการรักษาหรือไม่ เช่น มีสายตาขาด เกิน หรือไม่ และมีผลข้างเคียงใด ๆ เกิดขึ้นหรือไม่  ควรมีการรักษาใด ๆ เพิ่มเติมหรือไม่ เช่น อาการตาแห้งอาจยังต้องหยอดน้ำตาเทียม เป็นต้น
• การตรวจติดตามหลังทำเลสิกเพื่อให้การรักษาเพิ่มเติมในกรณีที่การรักษายังไม่เป็นไปตามแผนการรักษา
• หากผู้ป่วยมีปัญหาการใช้สายตาในชีวิตประจำวัน อาจต้องใช้ยาหยอดบางตัวเพื่อปรับการสมานแผล หรืออาจแนะนำให้คนไข้ใช้แว่นสายตาชั่วคราว จนกว่าค่าสายตาหลังการผ่าตัดคงที่ เพื่อประเมินการเติมเลเซอร์ ในการปรับแต่งค่าสายตาที่เหลือต่อไป

ดูแลปฏิบัติตัวหลังผ่าตัดเลสิก

1. ห้ามขยี้ตาเด็ดขาด ผู้ป่วยอาจมีอาการคันตาได้ เนื่องจากยังไม่สามารถล้างหน้าได้ หากมีอาการคัน ล้างมือให้สะอาด ใช้นิ้วชี้แตะเบา ๆ ที่หัวตาหรือหางตาเท่านั้น           

2. ห้ามไม่ให้น้ำเข้าตา (จนกว่าจะครบ 1 สัปดาห์ที่ตรวจกับจักษุแพทย์แล้ว) ควรสระผมที่ร้าน งดล้างหน้า ใช้การเช็ดหน้าแทน อาบน้ำได้ตามปกติ

3. หยอดยาปฏิชีวนะที่แพทย์สั่งเพื่อป้องกันการติดเชื้อ วันละ 4 ครั้ง            

4. หากมีอาการตาแห้งหรือระคายเคืองตา สามารถหยอดน้ำตาเทียม (ชนิดไม่มีสารกันเสีย) ได้บ่อยเท่าที่ต้องการ       

5. ใส่ฝาครอบตาก่อนนอนทุกคืนจนครบ 1 สัปดาห์ รวมถึงการใส่ฝาครอบตาก่อนนอนกลางวันด้วย เพื่อป้องกันการขยี้ตาโดยไม่รู้ตัว            

6. คนไข้สามารถทำงานได้ตามปกติ ควรพักสายตาเป็นพัก ๆ เมื่อใช้งาน           

7. งดการแต่งหน้าบริเวณรอบดวงตา ห้ามว่ายน้ำเป็นเวลา 2 สัปดาห์ ห้ามดำน้ำ 4 สัปดาห์