အမျိုးသမီးတွေမှာ ဖြစ်တတ်တဲ့ ကိုယ်တွင်းရောဂါတွေကို ဖော်ပြတဲ့ ဒီလက္ခဏာ (၃) ချက်ကို သတိထားပါ။

အမျိုးသမီးတစ်ဦး၏ ခန္ဓာကိုယ်သည် ရှုပ်ထွေးသည်။ အထူးသဖြင့် အမျိုးသမီးများ၏ အတွင်းပိုင်းစနစ်များသည် အဆက်မပြတ်ပြောင်းလဲနေပြီး မမျှော်လင့်ထားသော မူမမှန်မှုများကို ဖြစ်စေနိုင်သည်။ တခါတရံသတိပေးသောလက္ခဏာများရှိသည်။ တခါတရံတွင် လက္ခဏာမပြတတ်ပါ။ထို့ကြောင့် အမျိုးသမီးများတွင် အဖြစ်များသော ကိုယ်တွင်းရောဂါများအကြောင်း ပုံမှန်မဟုတ်သော လက္ခဏာများကို သိရှိရန် အရေးကြီးပြီး ကိုယ်တွင်းကျန်းမာရေးကို ဂရုတစိုက်နှင့် ပုံမှန်စစ်ဆေးနိုင်ရန် လျစ်လျူရှုထားသင့်ပါသည်။ 

၁) ပုံမှန်မဟုတ်သော သွေးဆင်းခြင်း။

ပုံမှန်မဟုတ်သော သားအိမ်သွေးဆင်းခြင်း ၊ Vagina Bleeding သွေးဆုံးပြီးနောက် သွေးဆင်းခြင်း ပါဝင်သည်။ ဤသည်မှာ မျိုးဥအိမ်အတွင်း ပုံမှန်မဟုတ်သော ထူလာမှုကဲ့သို့ ကွဲပြားရမည့် ရောဂါအုပ်စုဖြစ်သည်။ (Hyperplasia)၊ သားအိမ်တွင်းကင်ဆာ (Endometrium Cancer) ၊ ဆရာဝန်သည် သား အိမ်အတွင်းပိုင်း အာထရာ ဆောင်းရိုက်ပြီး သားအိမ်အတွင်းမှ တစ်သျှူးတစ်သျှူးများကို ကောက်ယူ၍ စစ်ဆေးရန် (Endometrium Biopsy) ဖြင့် ထပ်လောင်းစစ်ဆေးရမည်ဖြစ်ပါသည်။ 

ထို့အပြင် ရာသီမဟုတ်သောသွေးဆင်းခြင်း ( ၂၁ ရက်ထက်တို )၊ လိင်ဆက်ဆံပြီးနောက် သွေးဆင်းခြင်း ၊ ရာသီသွေးလွန်ကဲခြင်းနှင့် သွေးအားနည်းခြင်းကဲ့သို့သော အခြားပုံမှန်မဟုတ်သောသွေးဆင်းခြင်းများကို ဆရာဝန်ထံ ချက်ချင်းပြသသင့်သည်။ ၎င်းသည် သားအိမ်ကင်ဆာ၏ လက္ခဏာများ သို့မဟုတ် ပုံမှန်မဟုတ်သော သားအိမ်အတွင်း ထူထပ်လာခြင်း ဖြစ်နိုင်သည်။ (Hyperplasia) သို့မဟုတ် ကင်ဆာမဟုတ်သော သားအိမ်အကျိတ်များဖြစ်သည့် သားအိမ်အကျိတ်များ (Myoma)၊ endometriosis မှ သားအိမ်ကျယ်ရောဂါ။ (Adenomyosis)၊ သားအိမ်အကြိတ်များ (Endometrium Polyp) စသည်တို့၊

2) ဝမ်းဗိုက်တွင် အဖုများထွက်ခြင်း။

အမျိုးသမီးများတွင်တွေ့ရသော ဝမ်းဗိုက်အဖုများ ဖြစ်သည့် သားဥအိမ်အကျိတ်များ (Ovarian Tumor)၊ ဖောရောင်ခြင်း၊ အစာအိမ်အတွင်းအရည်များ (Ascites)၊ ဖောင်းကားခြင်း (Dyspepsia) သည် သားအိမ်ကင်ဆာ သို့မဟုတ် အစာအိမ်ကင်ဆာ၏ လက္ခဏာများ ဖြစ်နိုင်သည်။ တွေ့ရင် မြန်မြန် အာထရာဆောင်းစစ်ဆေးခြင်း ၊ CT စကင်န်စစ်ဆေးခြင်း၊ MRI စစ်ဆေးခြင်း၊ PET CT စစ်ဆေးခြင်းစသည်ဖြင့် ခွဲစိတ်ကုသမှုခံယူပါက ၎င်းကို မကြာခဏဆိုသလို တွေ့ရှိနိုင်သည်။ သို့မဟုတ် ဓာတုကုထုံး ကုသရန် အခွင့်အလမ်းကို တိုးစေပြီး လုံးဝပျောက်ကင်းရန် အခွင့်အလမ်းရှိသည်။

ထို့အပြင် သားအိမ်အကျိတ်များ (Myoma သို့မဟုတ် Fibroid) ကဲ့သို့သော အခြားဝမ်းဗိုက်အလုံးအရင်းများကို တွေ့ရှိပါက ချက်ချင်းဂရုစိုက်သင့်သည်။ ကင်ဆာအကျိတ်များအတွက် လူနာများသည် အမြဲတမ်း ခွဲစိတ်ကုသမှု မလိုအပ်ပါ။ အဓိက ညွှန်ပြချက်မှာ အကျိတ်သည် လျင်မြန်စွာ ကြီးထွားနေသည် (ကင်ဆာ၏ လက္ခဏာ) နှင့် ဆီးအိမ်ကဲ့သို့သော အနီးနားရှိ အင်္ဂါများပေါ်တွင် အကျိတ် ဖိနေချိန်တွင် ခွဲစိတ်မှု ပြုလုပ်ပါသည်။ မကြာခဏ ဆီးသွားခြင်းကို ဖြစ်စေသည်။  အကျိတ်များသည် ရာသီသွေးဆင်းခြင်းနှင့် သွေးအားနည်းခြင်းကို ဖြစ်စေသည်။

၃) သားအိမ်ခေါင်းကင်ဆာ

သားအိမ်ခေါင်းကင်ဆာသည် ကမ္ဘာပေါ်ရှိ တစ်ခုတည်းသော ကင်ဆာအမျိုးအစားဖြစ်ပြီး ထိရောက်သောစစ်ဆေးမှုများ ပြုလုပ်ထားသည်။ ဘာကြောင့်လဲဆိုတော့ သားအိမ်ခေါင်းကင်ဆာဟာ ကြာရှည်ခံတဲ့ သဘာဝရှိလို့ပါပဲ။ ပုံမှန်ဆဲလ်များသည် ကင်ဆာမဖြစ်မီ အချိန်အပိုင်းအခြားအလိုက် ပြောင်းလဲမှုများရှိသည်။ ကင်ဆာအဖြစ်သို့မရောက်မီ 10 နှစ်နီးပါးကြာခဲ့သည်။ သားအိမ်ခေါင်းကင်ဆာမဖြစ်မီအဆင့်သို့ပြောင်းလဲရခြင်းအကြောင်းရင်းမှာ အဓိကအားဖြင့် HPV virus ကြောင့်ဖြစ်သည်။ ထို့ကြောင့် Pap smear သို့မဟုတ် Pap test ဖြင့်စစ်ဆေးခြင်း သို့မဟုတ် လက်ရှိတွင် အန္တရာယ်များသော HPV DNA စစ်ဆေးခြင်း (HPV DNA Test) ရှိနေပြီဖြစ်သည်။ HPV သည် DNA အဆင့်တွင် နက်ရှိုင်းသော မျိုးကွဲများဖြစ်သည်။ မူမမှန်မှုများကို အမြန်ရှာဖွေရန် ကူညီပေးသည်။ ၎င်းသည် ဆရာဝန်များအား ကင်ဆာအကြိုအဆင့်တွင် ကုသမှုပေးနိုင်သည်။ သားအိမ်ခေါင်းကင်ဆာကို အချိန်မီကာကွယ်ပေးပါတယ်။

ပုံမှန်မဟုတ်သော သားအိမ်ခေါင်းကင်ဆာကို စစ်ဆေးတွေ့ရှိသော လူနာများတွင် သားအိမ်ခေါင်းအတွင်းပိုင်း အူမကြီးစကုပ် (Colposcopy) နှင့် အသားစ ယူစစ်ဆေးခြင်း (Pre-cancerous lesion) ၏ သားအိမ်ခေါင်းကင်ဆာအဆင့် (Pre-cancerous lesion) ကိုရှာဖွေရာတွင် အကူအညီပေးရန် လိုအပ်ပါသည်။ : CIN) ၊ သားအိမ်ခေါင်းအတွင်းလျှပ်စစ်ကွင်းပတ် (LEEP) သို့မဟုတ် အအေးဓာတ်ထုတ်လွှတ်ခြင်းကဲ့သို့သော သားအိမ်ခေါင်းခွဲစိတ်ပြုပြင်ခြင်းကဲ့သို့သော နောက်ထပ်ကုသမှုကို အစီအစဉ်ဆွဲရန်အတွက် စစ်ဆေးပါ။ (Cryotherapy) သားအိမ်ခေါင်းကင်ဆာအကြိုအဆင့်ကို စီမံခန့်ခွဲခြင်း။ လူနာများအား ၎င်းတို့၏ ပုံမှန်ဘဝသို့ ပြန်လည်ရောက်ရှိစေရန် ကူညီပေးပါ။ 

သားအိမ်ခေါင်းကင်ဆာကို ကျန်းမာရေးကောင်းအောင် ထိန်းသိမ်းထားခြင်းဖြင့် ကာကွယ်နိုင်ပါသည်။ လိင်ဆက်ဆံဖော်များစွာရှိခြင်းကို ရှောင်ကြဉ်ပါ။ လိင်ဆက်ဆံတိုင်း ကွန်ဒုံးသုံးပါ။ သားအိမ်ခေါင်းကင်ဆာ (HPV Vaccine) ကာကွယ်ဆေးထိုးပြီး လိင်ဆက်ဆံဖူးသူတွေဟာ သားအိမ်ခေါင်းကင်ဆာအတွက် အနည်းဆုံး တစ်နှစ်တစ်ကြိမ် စစ်ဆေးသင့်ပါတယ်။ ဒါမှမဟုတ် အသက် 35 နှစ်ကျော်ပြီး လိင်ဆက်ဆံမှု တစ်ခါမှ မလုပ်ဖူးဘူးဆိုရင် သားအိမ်ခေါင်းကင်ဆာကို အနည်းဆုံး တစ်နှစ်တစ်ကြိမ် စစ်ဆေးသင့်ပါတယ်။ မိန်းမကိုယ်မှ ပုံမှန်မဟုတ်သော သွေးထွက်ခြင်း၊ ဖောရောင်ခြင်း၊ အစာမကြေဖြစ်ခြင်းတို့ ဖြစ်တတ်သည်။ ကိုယ်အလေးချိန်ကျရင် ဆရာဝန်နဲ့ ချက်ချင်းပြသသင့်ပါတယ်။

အမျိုးသမီးများတွင် အတွင်းပိုင်းရောဂါများသည် အမျိုးသမီးတိုင်းတွင် ဖြစ်ပွားနိုင်သောကြောင့် နှစ်စဉ်နှစ်တိုင်း သင့်အတွင်းပိုင်းကျန်းမာရေးစစ်ဆေးမှုကို ဂရုပြုမနေသင့်ပါ။ ထို့အပြင် ပုံမှန်မဟုတ်သော လက္ခဏာများရှိနေပါက ရောဂါရှာဖွေခြင်းနှင့် ကုသမှုကို အမြန်ဆုံးခံယူရပါမည်။ အမျိုးသမီးကျန်းမာရေးဌာန၊ ဘန်ကောက်ဆေးရုံကြီးတွင် ကျွမ်းကျင်သားဖွား မီးယပ် အထူးကုဆရာဝန်များရှိသည်။ Interdisciplinary ဆေးအဖွဲ့ ခေတ်မီကိရိယာများ အမျိုးသမီးများ၏ အတွင်းပိုင်းပြဿနာအားလုံးကို ဂရုစိုက်ရန် အဆင်သင့်ဖြစ်နေပါပြီ။