ဆီးကျိတ်ပုံမှန်မဟုတ်သောရောဂါ 3 မျိုးတွင် ထိုင်းအမျိုးသားများတွင် အဖြစ်များပါသည်။ နံပါတ် 1 မှာ ဆီးကျိတ်ကြီးခြင်းကို 80% အထိတွေ့ရှိရပြီး နောက်တွင် ဆီးကျိတ်ကင်ဆာ 18% နှင့် ဆီးကျိတ်ရောင်ခြင်းမှာ 2% ဖြစ်သည်။
အသက်ကြီးလာသည်နှင့်အမျှ ဟော်မုန်းအပြောင်းအလဲများ အထူးသဖြင့် အမျိုးသားများတွင် တဖြည်းဖြည်း လျော့နည်းလာကာ ခန္ဓာကိုယ်တွင်းရှိ Andropause ပမာဏ ပြောင်းလဲလာသောအခါတွင် ခန္ဓာကိုယ်၊ စိတ်ခံစားမှုနှင့် စိတ်အပေါ် သက်ရောက်မှုများသည် သွေးဆုံးနေသော အမျိုးသမီးများနှင့် မတူကြောင်း တွေ့ရှိရပါသည်။ ဤကာလအတွင်း ပြင်ပပြောင်းလဲမှုများအပြင် ထင်ရှားစွာဖော်ပြခံရသော၊ ဆီးစနစ်နှင့် ပတ်သက်သော မူမမှန်မှုများ လျစ်လျူမရှုသင့်သော အန္တရာယ်တစ်ခု ဖြစ်နေဆဲပင်။ ဆီးမထိန်းနိုင်သော လက္ခဏာများ မည်သို့ပင်ရှိစေကာမူ၊ လိင်အင်္ဂါကမောက်ကမဖြစ်မှု ဆီးကျိတ်ကြီးခြင်းကဲ့သို့သော ဆီးကျိတ်ကို ထိခိုက်စေသော ရောဂါများ ဆီးကျိတ်ကင်ဆာ စတာတွေ၊
ဆီးကျိတ်ကြီးရောဂါအကြောင်း သိပါရစေ
ဆီးကျိတ်ကြီးသောရောဂါ သို့မဟုတ် BPH (Benign Prostate Hyperplasia) ဤရောဂါကို အသက် 40 နှစ်မှ စတင်၍ တွေ့ရှိနိုင်သည်။ အသက်ကြီးလာသည်နှင့်အမျှ အသက် 80 နှစ်နှင့်အထက် သက်ကြီးရွယ်အိုများတွင် ဟော်မုန်းများထွက်နေချိန်အတွင်း၊ ခန္ဓာကိုယ် ကျဆင်းလာသည်။ ပုံမှန်အားဖြင့် အသက် 20 နှစ်တွင် အမျိုးသားများသည် ခန့်မှန်းခြေအားဖြင့် 20 ဂရမ် အရွယ်အစားရှိသော်လည်း အသက်ကြီးလာသည်နှင့်အမျှ တဖြည်းဖြည်းကြီးထွားလာမည်ဖြစ်သည်။ ထို့ကြောင့် ဆီးကျိတ်အရွယ်အစား 30 ဂရမ်ရှိသော အသက် 60 နှစ်အထက် အမျိုးသားနှစ်ဦးသည် ဆီးကျိတ်အရွယ်အစား 50 ဂရမ်ရှိသော အခြားတစ်ဦးထက် ဆီးကျိတ်ကြီးသည့်ရောဂါလက္ခဏာများ ပိုမိုဖြစ်ပွားနိုင်သည်။ ယနေ့ခေတ်တွင် ဆီးကျိတ်ကြီးသောရောဂါလက္ခဏာများရှိသော လူနာများကို ခေါ်ဝေါ်ကြသည်။ ဒါပေမယ့် ဂလင်းတွေရဲ့ အရွယ်အစားက ဒီလိုမျိုး မကြီးထွားခဲ့ပါဘူး။ ဆီးလမ်းကြောင်းအောက်ပိုင်း လက္ခဏာများ သို့မဟုတ် LUTS (Lower Urinary Tract Symptoms) ကို Benign Prostate Hyperplasia (BPH) ဟုခေါ်သည်မဟုတ်ပေ။သို့သော် လက္ခဏာများမှာ အတူတူနီးပါးဖြစ်သည်။
ဆီးကျိတ်ရောဂါလက္ခဏာများ
ပုံမှန်အားဖြင့် အသက်ကြီးလာသည်နှင့်အမျှ ဆီးကျိတ်ဂလင်းကြီးလာသောအခါ 45-50 နှစ် သို့မဟုတ် ထို့ထက်ပို၍ ဆီးလမ်းကြောင်းကို ညှစ်သည်။ ယားယံခြင်း၊ ဆီးသွားရခက်ခြင်း နှင့် မကြာခဏ ဆီးသွားရာတွင် နာကျင်ခြင်းတို့ကို ဖြစ်စေသည်။ ဖြစ်ပေါ်လာသော လက္ခဏာများ ကွဲပြားမည်။ သို့သော် အသိသာဆုံးလက္ခဏာမှာ အထူးသဖြင့် ညဘက်တွင် မကြာခဏ ဆီးသွားခြင်း ဖြစ်သည်။ ဆီးမထိန်းနိုင် သို့မဟုတ် ဆီးမထွက်မချင်း ဆီးသွားရမည်။ တချို့ကိစ္စတွေမှာ ဆီးမစီးဘူး။ ဆုံးခါနီးတွင် ဆီးများ တဖြေးဖြေး တုန်ခါ၍ ဆီးများ ရွှဲလာသည်။ သို့မဟုတ် ဆီးသွားခြင်း။ ဒါပေမယ့် ဆီးမသွားနိုင်သလို ခံစားရတယ်။ အချို့လူများတွင် သတိပေးလက္ခဏာများ လုံးဝမရှိသော်လည်း ဆီးမထိန်းနိုင်သော လက္ခဏာများ ခံစားရတတ်ပါသည်။ ပြင်းထန်သော ဆီးသွားခြင်း ဝေဒနာ ဖြစ်နိုင်ပါသည်။
ဆီးကျိတ်ကြီးခြင်းကို စစ်ဆေးခြင်း။
ယနေ့ခေတ် ဆရာဝန်များသည် ရောဂါလက္ခဏာများကို စစ်ဆေးရန်နှင့် အကြောင်းရင်းကို စစ်ဆေးရန် ရာဇဝင်ကို အသုံးပြု၍ သွေးစစ်ခြင်း၊ ဆီးစစ်ခြင်းနှင့် ဆီးလမ်းကြောင်း၏ ကြံ့ခိုင်မှုကို တိုင်းတာခြင်း တို့နှင့်အတူ ပထမနေရာ၌ အကြောင်းရင်းကို ဆုံးဖြတ်သည်။ ခွဲခြမ်းစိတ်ဖြာမှုတွင် အထောက်အကူဖြစ်စေရန် အာထရာဆောင်းကို အသုံးပြု၍ ဆီးကျိတ်၏ အရွယ်အစားသည် သိသိသာသာ ပြောင်းလဲသွားပါသည်။ ရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာ စစ်ဆေးခြင်း လက်တွေ့တွင် လိုအပ်သော အခြေခံ စစ်ဆေးခြင်းဟု မှတ်ယူရမည့် အရာတစ်ခု ဖြစ်သည်။ ဆီးကျိတ်တစ်ရှူး၏ ပုံမှန်မဟုတ်သော အသွင်အပြင်နှင့် တင်းကျပ်မှုကို သိရန် စအိုဝိုက်ပြွန် “DRE” (Digital Rectal Examination) ဖြင့် ဆီးကျိတ်စစ်ဆေးခြင်း ဖြစ်သည်။ ခန့်မှန်းခြေအရွယ်အစားကို မီလီလီတာ သို့မဟုတ် အလေးချိန်ဂရမ်ဖြင့် တိုင်းတာသည်။ မျက်နှာပြင်သည် ချောမွေ့သည် သို့မဟုတ် ကြမ်းတမ်းသော အဖုများရှိသည်။ အလွန်ပြောင်းလွယ်ပြင်လွယ် သို့မဟုတ် တောင့်တင်းသည်။ မသက်မသာခံစားရခြင်း သို့မဟုတ် နာကျင်ခြင်းထက် နာကျင်မှုကို ခံစားရသည်။ rectal tube မှတဆင့်ခံစားရခြင်းမှ
ဆီးကျိတ်ကြီးရောဂါကို ကုသပါ။
နည်းလမ်း 2 မျိုး ခွဲခြားနိုင်သည်။
- ဆီးကျိတ်ကြွက်သားကျုံ့ခြင်းကို သက်သာစေသော ဆေးဝါးများဖြင့် ကုသခြင်းကို alpha-blockers ဟုခေါ်သည်။ Testosterone ထုတ်လုပ်မှုကို ဟန့်တားသော ဆေးဝါးများ ဆီးကျိတ်ဂလင်း၏ အရွယ်အစားကို ထိခိုက်စေသော ဟော်မုန်းဆန့်ကျင်ဆေး DHT အုပ်စုဟုခေါ်သည်။ Saw Palmetto ဟုခေါ်သော ဆေးဖက်ဝင်အပင်များ နှင့် ပေါင်းစပ်ထားသော ဆေးအုပ်စုဖြစ်သည်။ ဆရာဝန်များသည် ရောဂါလက္ခဏာများအလိုက် ရောဂါလက္ခဏာများကို အဓိကအားဖြင့် ကုသမည်ဖြစ်သည်။
- ရောဂါလက္ခဏာများ ပြင်းထန်ပါက ဆေးသောက်ပြီးနောက် လက္ခဏာများ မသက်သာပါ။ ဆီးမသွားနိုင်တဲ့အတွက် catheter ထည့်ရပါမယ်။ ဆီးကျိတ်ကို ခြစ်ထုတ်ရန် ခွဲစိတ်မှု လိုအပ်ပါသည်။ ဆီးအိမ်၏ endoscopy ဖြင့်
ဆီးလမ်းကြောင်းမှတဆင့် ကင်မရာကို အသုံးပြု၍ ခွဲစိတ်ခြင်း။
ဆီးလမ်းကြောင်း အတိုင်းအတာကို အသုံးပြု၍ ခွဲစိတ်ခြင်းသည် ဆီးကျိတ်မှ ပိုလျှံနေသော တစ်သျှူးများကို ဖယ်ရှားခြင်း ပါဝင်သည်။ ဒါက ဆရာဝန်တွေ အသုံးများတဲ့ ခွဲစိတ်နည်းပါ။ ပြင်းထန်သောရောဂါလက္ခဏာများ သို့မဟုတ် နောက်ဆက်တွဲပြဿနာများ တွင် သေးငယ်သောကင်မရာဖြင့် ပြွန်တစ်ခုကို ဆီးလမ်းကြောင်းထဲသို့ ထည့်ခြင်းဖြင့်။ ပြွန်၏အဆုံးတွင် ဆီးလမ်းကြောင်းပေါ်တွင် ဖိနေသော ဆီးကျိတ်တစ်ရှူးကို ဖြတ်ထုတ်ရန် အသုံးပြုနိုင်သော သေးငယ်သော ခွဲစိတ်ကိရိယာတစ်ခုရှိသည်။
သို့သော် ဤနည်းလမ်းကို ကျွမ်းကျင်သော ဆရာဝန်မှသာလျှင် လုပ်ဆောင်နိုင်သည်။ ခွဲစိတ်နေစဉ်အတွင်း လူနာသည် အောက်ပိုင်းအဖျားများအတွက်သာ ဆေးကို ရရှိမည်ဖြစ်သည်။ ဒါကြောင့် နာကျင်မှုကို မခံစားရပါဘူး။ ပထမ ၃-၄ ရက် ကုသမှုခံယူပြီးနောက် လူနာသည် ဆီးပိုက်ထည့်ရမည်။ ၎င်းသည် ဆီးအိမ်အား အနားပေးပြီး ဆီးသွားပြခြင်းကို မဖယ်ရှားမီ ဆီးရှင်းလင်းရန် စောင့်ဆိုင်းရန်ဖြစ်သည်။ ထို့နောက် လူနာ၏ လက္ခဏာများသည် ၂-၄ ပတ်အတွင်း သက်သာလာပါသည်။
- အမျိုးအစား 1- TURP (Transurethral Resection of the Prostate) ဟုခေါ်သော ဆီးအိမ်၏ endoscopy မှတစ်ဆင့် ခွဲစိတ်ကုသမှု သည် ပုံမှန်ခွဲစိတ်မှုတစ်ခုဖြစ်သည်။ ဆီးလမ်းကြောင်းကို ကြည့်ရန် ကင်မရာကို အသုံးပြုခြင်း။ ထို့နောက် ဆရာဝန်သည် လျှပ်စစ်ဓာတ်အားသွင်းရုံဖြင့် ဖြတ်တောက်ရန် ဆံထုံးကိရိယာကို အသုံးပြု၍ ဆီးကျိတ်ကို အတုံးသေးသေးလေးများ ဖြတ်ခြင်း သို့မဟုတ် ခြစ်ခြင်း ပြုလုပ်မည်ဖြစ်သည်။ ဘေးထွက်ဆိုးကျိုးနည်းပါးသော မိုနိုပိုလာ တစ်ချိန်တည်းမှာ ဖြတ်ပြီး သွေးထွက်တာကို ရပ်ခိုင်းပါ။
- အမျိုးအစား 2- TURPV (Transurethral Resection – Vaporized of the Prostate) သို့မဟုတ် Plasma Kinetic (PK) ဟုခေါ်သော ဆီးလမ်းကြောင်း အတွင်း ဆီးကျိတ်ကြီးနေသော ဆီးကျိတ်ကို ခြစ်ထုတ်ရန် ခွဲစိတ်မှု။ အလွန်အကျွံလောင်မြိုက်ခြင်းမှဖြတ်တောက်ခြင်းနှင့်လျှပ်စစ်ဓာတ်ဖမ်းဧရိယာအောက်ရှိတစ်ရှူးများကိုထိန်းသိမ်းခြင်း၏ထိရောက်မှုကိုတိုးမြှင့်ပေးသည်။ လေဆာအလင်းကို အသုံးပြု၍ အငွေ့ပျံခြင်း နှင့် ဆင်တူသော sublimate တစ်ရှူးများကို ကူညီပေးသည့် စနစ်တစ်ခုရှိသည်။
- အမျိုးအစား 1- TURP (Transurethral Resection of the Prostate) ဟုခေါ်သော ဆီးအိမ်၏ endoscopy မှတစ်ဆင့် ခွဲစိတ်ကုသမှု သည် ပုံမှန်ခွဲစိတ်မှုတစ်ခုဖြစ်သည်။ ဆီးလမ်းကြောင်းကို ကြည့်ရန် ကင်မရာကို အသုံးပြုခြင်း။ ထို့နောက် ဆရာဝန်သည် လျှပ်စစ်ဓာတ်အားသွင်းရုံဖြင့် ဖြတ်တောက်ရန် ဆံထုံးကိရိယာကို အသုံးပြု၍ ဆီးကျိတ်ကို အတုံးသေးသေးလေးများ ဖြတ်ခြင်း သို့မဟုတ် ခြစ်ခြင်း ပြုလုပ်မည်ဖြစ်သည်။ ဘေးထွက်ဆိုးကျိုးနည်းပါးသော မိုနိုပိုလာ တစ်ချိန်တည်းမှာ ဖြတ်ပြီး သွေးထွက်တာကို ရပ်ခိုင်းပါ။
လေဆာခွဲစိတ်မှု
နည်းစနစ်များဖြင့် ကုသခြင်းလည်း ရှိပါသည်။
- Green Light PVP (Green Light PVP: Photo – Selective Vaporization of Prostate) လေဆာခွဲစိတ်မှုကို ပိုမိုထိရောက်မှုဖြင့် ဆီးကျိတ်ကြီးခြင်းကို ကုသရန် အသုံးပြုပါသည်။ သွေးဆုံးရှုံးမှုနည်းတယ်။ နာကျင်တာ သက်သာတယ်။ မြန်မြန်ပြန်ကောင်းပါစေ။ PVP သည် ဆီးကျိတ်ကြီးခြင်းအတွက် ဆန်းသစ်သော ခွဲစိတ်မှုနည်းလမ်းတစ်ခုဖြစ်ပြီး ထိုးဖောက်ဝင်ရောက်မှုနည်းသော စည်းမျဉ်းများကို အသုံးပြုသည်။
သဘောတရား မှာ endoscopic ခွဲစိတ်မှုကဲ့သို့ သေးငယ်သော ကင်မရာပါသော ပြွန်ကို ဆီးလမ်းကြောင်းထဲသို့ ထည့်သွင်းရန် ဖြစ်သည်။ သို့သော် ဆီးကျိတ်အတွင်း အတားအဆီးဖြစ်နေသည့် နေရာကို ခြစ်စက်အသုံးပြု၍ စွမ်းအင်မြင့် လေဆာရောင်ခြည်အဖြစ် ပြောင်းလဲခဲ့သည်။ လေဆာအလင်းသည် ဆီးလမ်းကြောင်းပိတ်ဆို့သည့် တစ်ရှူးများကို တဖြည်းဖြည်း ချေဖျက်ပေးမည်ဖြစ်သည်။
အားသာချက် ကတော့ သွေးဆုံးရှုံးမှုနည်းပါတယ်။ အသက်ကြီးသူများ သို့မဟုတ် နှလုံးရောဂါကဲ့သို့သော မွေးရာပါရောဂါရှိသူများအတွက် သင့်တော်ပါသည်။ ၎င်းသည် နူးညံ့သိမ်မွေ့သောနည်းလမ်းဖြစ်ပြီး နာကျင်သက်သာပြီး ပြန်လည်ကောင်းမွန်သည့်ကာလတိုရှိသည်။ 2-3 ရက်အတွင်း သင့်အလင်းပုံမှန်အတိုင်း ပြန်သွားနိုင်သည်။ နောက်ဆက်တွဲပြဿနာများ ဖြစ်နိုင်ခြေနည်းသည်။ သက်ကြီးရွယ်အိုလူနာများ သို့မဟုတ် နာတာရှည်ရောဂါဝေဒနာရှင်များအတွက် သင့်လျော်ပြီး သွေးကျဲဆေးသောက်ခြင်းကို မရပ်တန့်နိုင်ပါ။
ခွဲစိတ်နေစဉ် ခွဲစိတ်ကုသမှုခံယူနေသည့် လူနာများအား မေ့ဆေးဆရာဝန်မှ ကျောရိုးပိတ်ဆို့ခြင်းကို ပေးမည်ဖြစ်သည်။ လူနာကို လဲလျောင်းအနေအထားဖြင့် ပြင်ဆင်ရန် အဆင်သင့် ဆရာဝန်သည် cystoscope မှတဆင့် အထူးဒီဇိုင်းထုတ်ထားသော အလင်းလမ်းညွှန်ကို အသုံးပြုသည်။ ရုပ်ပုံသည် ဗီဒီယိုစခရင်ပေါ်တွင် ပြသမည်ဖြစ်သည်။ ဘေးမှထုတ်လွှတ်မည့် အပူစွမ်းအင် 120 – 180 watts ရှိသော လေဆာအလင်းကို အသုံးပြု၍ ဆီးကျိတ်ကြီးနေသော ဆီးကျိတ်ကြီးကို ဖျက်ဆီးမည့်နေရာကို ဆရာဝန်မှ ဆုံးဖြတ်မည်ဖြစ်သည်။ မီးကြိုးအဆုံး ဆီးလမ်းကြောင်းကို အဟန့်အတားဖြစ်စေသော သေးငယ်သောပူဖောင်းများ (Bubbles) များကို သတိပြုမိပါက ၎င်းတို့ကို လေဆာဖြင့် ဓာတ်ရောင်ခြည်ပေးမည်ဖြစ်သည်။ sublimation သည် အရည်ပျော်ပြီး ဖြည်းဖြည်းချင်း အဆက်မပြတ် ပျောက်ကွယ်သွားစေသည်။ သွေးဆုံးရှုံးမှုမလိုအပ်ဘဲ ပျော့ပျောင်းသောအဝါရောင်တစ်ရှူးများဖြစ်လာသည်။ တစ်ချိန်တည်းမှာပင်၊ ၎င်းသည် ဆီးလမ်းကြောင်းထွက်ပေါက်ကို ပိုမိုကောင်းမွန်စွာဖွင့်ရန်လည်း ကူညီပေးသည်။
- ဆီးကျိတ်၏ Thulium Laser Vaporesection ကို အသုံးပြု၍ ခွဲစိတ်ခြင်းသည် လေဆာကုသမှု၏ အခြားသောနည်းလမ်းဖြစ်သည်။ ဤနည်းလမ်းသည် PVP နှင့် နှိုင်းယှဉ်နိုင်သော ကောင်းမွန်သော ကုသမှုရလဒ်များကို ပေးစွမ်းပါသည်။ တစ်ခုတည်းသော ခြားနားချက်မှာ Thulium Laser ကိုအသုံးပြုခြင်းဖြင့် ဆီးလမ်းကြောင်းကို ပိတ်ဆို့နေသော ဆီးကျိတ်တစ်ရှူးကို အပိုင်းပိုင်းအဖြစ်သို့ ဖြတ်တောက်နိုင်ကာ နောက်ထပ်ရောဂါရှာဖွေစမ်းသပ်မှုတွင် အသုံးပြုရန်အတွက် တစ်သျှူးတစ်သျှူးကို ရရှိစေမည်ဖြစ်သည်။ လူနာသည် ဆီးကျိတ်ကင်ဆာဖြစ်နိုင်ချေရှိသည့် ကိစ္စများ Thulium လေဆာအလင်းသည် နက်ရှိုင်းသောတစ်ရှူးများကို ဖျက်ဆီးရန် နက်ရှိုင်းစွာမသွားနိုင်သောကြောင့်ဖြစ်သည်။ ထို့ကြောင့်၊ fibrosis ကြောင့်ဖြစ်သော urethral stricture ၏လက္ခဏာများကိုကုသရန်လည်းသုံးနိုင်သည်။
ခွဲစိတ်ပြီးနောက် လူနာသည် ဝမ်းကိုက်ဆေးကို တစ်ညတွင် ထားခဲ့ပြီး နောက်နေ့တွင် ဝမ်းပြွန်ကို ဖယ်ရှားမည်ဖြစ်သည်။ ပြီးလျှင် မိမိကျင်ငယ်ကို စမ်းသပ်ပါစေ။ ဆီးလမ်းကြောင်း လက္ခဏာတွေ တဖြည်းဖြည်း သက်သာလာမယ်။
ဆီးကျိတ်ကြီးခြင်းကို ကာကွယ်ပေးသည်။
ဆီးကျိတ်ကြီးသောရောဂါကဲ့သို့သော လူနေမှုပုံစံအလေ့အထများကို ပြုပြင်ပြောင်းလဲခြင်းဖြင့်သာ ကာကွယ်နိုင်ပါသည်။
- တစ်နေ့ကို အနည်းဆုံး ၈ ဖန်ခွက် ပုံမှန်သောက်ပါ။
- အထူးသဖြင့် အိပ်ယာမဝင်ခင် တစ်ကြိမ်မှာ ရေများများသောက်ခြင်းကို ရှောင်ကြဉ်ပါ။
- လက်ဖက်ရည်၊ ကော်ဖီနှင့် အရက်ရှောင်ပါ။
- ဆီးမှန်မှန်သွားပါ။ ဆီးကို ထိန်းမထားသင့်သလို နာကျင်နေချိန်မှာ တွန်းမတိုက်သင့်ပါဘူး။
- ဆီးလုံးဝမသွားနိုင်ရင် ဆီးကျန်တာကို ရှောင်ရှားဖို့ နောက်တစ်ကြိမ် ဆီးသွားသင့်ပါတယ်။
- ပုံမှန်မဟုတ်သော လက္ခဏာများ တွေ့ရှိပါက၊ အချိန်မီ ရောဂါရှာဖွေခြင်းနှင့် ကုသမှုအစီအစဉ်အတွက် ဆရာဝန်ထံ ချက်ချင်းပြသသင့်သည်။ ရောဂါလက္ခဏာများ မပြင်းထန်စေရန် ကာကွယ်ရန်