အမျိုးသမီးများတွင် အဆုတ်ကင်ဆာ စီးကရက်သောက်ရခြင်း၏ အဓိကအကြောင်းအရင်းဖြစ်ကြောင်း သုတေသနပြုချက်များအရ သိရသည်။

ဆေးလိပ်သောက်တဲ့သူတွေအတွက် ဆေးလိပ်သောက်တာက အဆုတ်ကင်ဆာဖြစ်နိုင်ချေကို များစေတယ်။ ဒါပေမယ့်လည်း ဆေးလိပ်မသောက်သူတွေကိုလည်း အန္တရာယ်ဖြစ်စေပါတယ်။  အထူးသဖြင့် တစ်ပတ်ရစ် မီးခိုးငွေ့များသည် အဆုတ်ကင်ဆာ ဖြစ်နိုင်ခြေကို တိုးစေသည်။ ထို့ကြောင့် ဆေးလိပ်မသောက်ခြင်းသည် အဆုတ်ကင်ဆာကို အကောင်းဆုံးကာကွယ်ပေးသည်။

2011 ခုနှစ်အတွင်း အဆုတ်ကင်ဆာလူနာ 266 ယောက်ကို အဆုတ် နှင့် အသက်ရှူလမ်းကြောင်းဆိုင်ရာ စင်တာတွင် ကောက်ယူထားသော သုတေသနအချက်အလက်များမှ သိရသည်။ ဘန်ကောက်ဆေးရုံ အလုပ်အကိုင်အလိုက် အကဲဖြတ်သည်။ စီးကရက်မီးခိုးမှအဆိပ် ကင်ဆာမိသားစုရာဇဝင်ရှိပါသလား။ အခြားရောဂါများ နှင့် ကင်ဆာဝေဒနာရှင် အမျိုးသား ၈၉ ရာခိုင်နှုန်းသည် ဆေးလိပ်သောက်ခြင်းကြောင့် ဖြစ်ပွားကြောင်း တွေ့ရှိခဲ့သည်။ ဒါ သိပ်အံ့သြစရာတော့ မဟုတ်ဘူး။ ဒါပေမယ့် ထိတ်လန့်စရာအကောင်းဆုံးကတော့ အဲဒါပါပဲ။ အမျိုးသမီး လူနာ ၇၄ ဦးအနက် ခြောက် ဆယ့်လေးဦးမှာ ဆေးလိပ်မသောက်သူများဖြစ်သည်။ အမျိုးသမီးလူနာ ၄၀ သို့မဟုတ် အမျိုးသမီးလူနာများ၏ သုံးပုံ နှစ်ပုံခန့် သည် တစ်ပတ်ရစ်မီးခိုးငွေ့ကြောင့် အဆိပ်သင့်ခဲ့သည်။

ပုံ 1- လေ့လာမှုတွင် ပါဝင်သူ အမျိုးသားနှင့် အမျိုးသမီး ကိန်းဂဏန်းများ

ဇယား 1- ခွဲခြမ်းစိတ်ဖြာမှု၏ လက္ခဏာများနှင့် ပဏာမတိုင်းတာမှုများ။

2007 ခုနှစ်တွင် အသက် 15 နှစ်အထက် ထိုင်းနိုင်ငံသား 51 သန်းအနက် 11 သန်းသည် ဆေးလိပ်သောက်သူအဖြစ် သတ်မှတ်ခံခဲ့ရပြီး 2021 ခုနှစ်တွင် ဆေးလိပ်သောက်သူ အရေအတွက်မှာ စုစုပေါင်း လူဦးရေ 9.9 သို့ လျော့ကျသွားခဲ့သည်။ 57 million people ) ဆိုလိုသည်မှာ 1 ဖြစ်သည် :5 ဆေးလိပ်သောက်သူများနှင့် ဆေးလိပ်မသောက်သူများကြား အချိုးအစား။ ဆေးလိပ်သောက်သော မိသားစုများသည် တစ်ပတ်ရစ် ဆေးလိပ်ငွေ့နှင့် ထိတွေ့နိုင်ခြေ အမြင့်ဆုံးဖြစ်သည်။ ခင်ပွန်းသည် ဆေးလိပ်သောက်သော အမျိုးသမီးများသည် ခင်ပွန်းသည် ဆေးလိပ်မသောက်သော အမျိုးသမီးများထက် အဆုတ်ကင်ဆာ ဖြစ်နိုင်ခြေ ပိုများသည်။

ထိုနည်းတူ စုစုပေါင်း အိမ်ထောင်စု ၁,၂၈၄ စု၏ စစ်တမ်းရလဒ်များ  လာအို၊ ကမ္ဘောဒီးယား၊ ထိုင်းနှင့် တရုတ်နိုင်ငံတို့ အပါအဝင် နိုင်ငံ သုံးဆယ့် တစ်နိုင်ငံက အိမ်ထောင်စုတစ်ခုတွင် ဆေးလိပ်သောက်သူဦးရေသည် ဆံပင်တွင် နီကိုတင်းပါဝင်မှုနှုန်းနှင့် တိုက်ရိုက်သက်ဆိုင်ကြောင်း တွေ့ရှိခဲ့သည်။ ဆေးလိပ်သောက်သူ ပိုများလာတဲ့အခါ။ ဆံပင်တွင် နီကိုတင်းဓာတ်ပါဝင်မှုနှုန်း တိုးလာသည်။ ၎င်းသည် စီးကရက်မီးခိုးနှင့်ဆက်စပ်သော ရောဂါများ ဖြစ်ပွားနိုင်ခြေ မြင့်မားသည်။ ယင်းတွေ့ရှိချက်သည် အရှေ့ဥရောပ၊ လက်တင်အမေရိက၊ အရှေ့အလယ်ပိုင်း၊ တရုတ်နှင့် အခြားအာရှနိုင်ငံများတွင် သုတေသနပြုမှုများနှင့် ကိုက်ညီပြီး ဆေးလိပ်မသောက်သူများသည် တစ်ပတ်ရစ် ဆေးလိပ်ငွေ့ကို ပိုမိုထိတွေ့နိုင်သည်ကို တွေ့ရှိခဲ့သည်။

အိန္ဒိယနိုင်ငံတွင် ဆေးလိပ်မသောက်သူ အမျိုးသမီး ၅၀ ဦးအား တစ်ပတ်ရစ်ဆေးလိပ်မသောက်ဖူးသော အသက်အရွယ်တူ အမျိုးသမီး ၅၀ နှင့် ပေါင်းစပ်လေ့လာမှုတစ်ခု ပြုလုပ်ခဲ့သည်။ နိုင်ငံတကာ ကင်ဆာသုတေသနအဖွဲ့နှင့် ပူးပေါင်း၍ တွေ့ရှိခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။ ကလေးဘဝတွင် ပတ်ဝန်းကျင် စီးကရက်မီးခိုးငွေ့နှင့် ထိတွေ့မှုသည် အဆုတ်ကင်ဆာ ဖြစ်ပွားမှု မြင့်မားခြင်း (OR = 3.9၊ 95% CI 1.9 – 8.2) နှင့် သိသိသာသာ ဆက်စပ်နေပါသည်။ ထို့ကြောင့် တစ်ပတ်ရစ် ဆေးလိပ်ငွေ့ကို ရှူရှိုက်မိခြင်းသည် အဆုတ်ရောဂါ အမျိုးအစားများစွာကို ဖြစ်စေပါသည်။ တခြားနိုင်ငံတွေမှာလည်း ဒီလိုပါပဲ။

အထက်ဖော်ပြပါ သုတေသန အချက်အလက်များ အရ ၎င်းကို အတည်ပြုနိုင်ခဲ့သည်။ ဆေးလိပ်ဆက်သောက်ခြင်းသည် ကင်ဆာဖြစ်နိုင်ချေကို သိသိသာသာတိုးစေသည်။ ထို့ကြောင့် ပြည်သူများအား ဆေးလိပ်ဖြတ်ရန် လှုံ့ဆော်ခြင်းသည် ပြည်သူ့ကျန်းမာရေးအန္တရာယ်များကို ဆက်လက်တိုက်ဖျက်ရန် အရေးကြီးသော ပြည်သူ့ကျန်းမာရေး ပြဿနာတစ်ရပ်ဖြစ်သည်။ အထူးသဖြင့် တစ်ပတ်ရစ်မီးခိုးတွေကြောင့် အဆိပ်သင့်တာပါ။ 

တရုတ်နိုင်ငံတွင် တစ်ပတ်ရစ်မီးခိုးကြောင့် ဖြစ်ပွားသော အဆုတ်ကင်ဆာအပြင်၊ ချက်ပြုတ်ခြင်းမှ ဆီမီးခိုးငွေ့များကဲ့သို့သော အခြားအန္တရာယ်များ ရှိပါသည်။ ပတ်ဝန်းကျင်မှာ စီးကရက်မီးခိုး ကျောက်ဂွမ်းနှင့် လေထုညစ်ညမ်းမှုကဲ့သို့သော အဆိပ်အတောက်များနှင့် ဓာတုပစ္စည်းများကို ထိတွေ့ခြင်းကဲ့သို့သော လုပ်ငန်းခွင်အန္တရာယ်များ။

2012 ခုနှစ်တွင် အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု ရှိ ထိပ်တန်းကင်ဆာစင်တာများ၏ လုပ်ငန်းစုတစ်ခုဖြစ်သည့် National Comprehensive Cancer Network® (NCCN®) သည် ကင်ဆာရောဂါ ဆိုင်ရာ လက်တွေ့အလေ့အကျင့်လမ်းညွှန်ချက်များကို ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။ Oncology : NCCN Guidelines®) သည် အဆုတ်ကင်ဆာစစ်ဆေးမှုအမျိုးအစားသစ်ကို အကြံပြုခြင်းဖြင့် အဆုတ်ကင်ဆာစစ်ဆေးခြင်းဆိုင်ရာ စမ်းသပ်မှုပုံစံသစ် ကို အကြံပြုခဲ့သည်။ ဤချဉ်းကပ်မှုသည် အစွန်းမရောက်သေးသော်လည်း အထူး သဖြင့် ၎င်း၏အစောဆုံးအဆင့်တွင် ကင်ဆာရောဂါရှာဖွေရန် နည်းပညာအဆင့်မြင့်သော စက်ကိရိယာများကို အသုံးပြုခြင်း၊ ဤသည်မှာ လုံးဝပျောက်ကင်းအောင် ကုသနိုင်သော အဆင့်ဖြစ်သည်။ သို့သော် တစ်ပတ်ရစ်မီးခိုးငွေ့အန္တရာယ်ရှိသူများ ပါဝင်နိုင်ရန် စိစစ်မှုနယ်ပယ်ကို တိုးချဲ့သင့်သည်။  စစ်ဆေးမှုနယ်ပယ်ကို ချဲ့ထွင်ခြင်းဖြင့် ပညာရှင်များသည် ပိုမိုကောင်းမွန်သော ကင်ဆာစစ်ဆေးမှုကို ဖော်ထုတ်နိုင်မည်ဖြစ်သည်။ ထို့အပြင် ဘန်ကောက်ဆေးရုံကြီးမှ သုတေသနပြုချက်ကိုလည်း တွေ့ရှိခဲ့သည်။ တစ်ပတ်ရစ်မီးခိုးငွေ့ အန္တရာယ်ရှိသူများကို အသက် ၅၀ မတိုင်မီ စစ်ဆေးသင့်သည် ။ 

ကင်ဆာရောဂါအတွက် လမ်းညွှန်ချက်များ

• အဆုတ်ကင်ဆာရောဂါလက္ခဏာမပြသူများသည် အောက်ပါအချက်များပေါ်တွင် အခြေခံ၍ ဖြစ်နိုင်ချေရှိသည်- အသက်၊ ဆေးလိပ်သောက်ခြင်းမှတ်တမ်း။ အဆိပ်အတောက်များနှင့် ဓာတုပစ္စည်းများနှင့် ထိတွေ့ခြင်း။ လုပ်ငန်းခွင်အန္တရာယ်များ ကင်ဆာသမိုင်း အဆုတ်ကင်ဆာရှိတဲ့ မိသားစုဝင်တစ်ယောက်ရှိတယ်။ အဆုတ်ကင်ဆာ၏သမိုင်း နှင့် ဒုတိယလက်သုံး မီးခိုးငွေ့များနှင့် ထိတွေ့ခြင်း။ 
• အန္တရာယ်များသောလူနာများအတွက် LDCT စစ်ဆေးမှု၏အခြေခံမူများ အသေးစိတ်အချက်အလက်များမှာ အောက်ပါအတိုင်းဖြစ်သည်။
• အသက် 50 မှ 74 နှစ်ကြားရှိသူများသည် တစ်နှစ်လျှင် စီးကရက်ဘူး 30 ကျော် ဆေးလိပ်သောက်ဖူးသော ရာဇဝင်ရှိဖူးသည်။ 15 နှစ်အတွင်း ဆေးလိပ်ဖြတ်သင့်သည် ( အမျိုးအစား 1)
• အသက် 50 နှစ်နှင့်အထက်ရှိသူများတွင် တစ်နှစ်လျှင် စီးကရက်အလိပ် 20 ကျော် ဆေးလိပ်သောက်ဖူးသည့် ရာဇဝင်ရှိကာ အခြားအန္တရာယ်အချက် တစ်ခု ( တပတ်ရစ်မီးခိုးငွေ့များ ထိတွေ့ခြင်းအပြင် ) ( အမျိုးအစား 2B)၊
• အသက် 50 နှစ်ကျော်သူများ၊ တစ်နှစ်လျှင် စီးကရက် အလိပ် 20 ကျော် ဆေးလိပ်သောက်ဖူးသူများ သို့မဟုတ် တစ်ပတ်ရစ် ဆေးလိပ်ငွေ့ ရှူရှိုက်မိသူ များ အတွက် ပုံမှန် အဆုတ်ကင်ဆာ စစ်ဆေးခြင်း မလိုအပ်ပါ။ အခြားအန္တရာယ် အကြောင်းရင်းများ မရှိပါ သို့မဟုတ် အန္တရာယ်နည်းသော လူအုပ်စုများဖြစ်သည်။ အသက် 50 နှစ်အောက် နှင့် / သို့မဟုတ် တစ်နှစ်လျှင် စီးကရက် အထုပ် 20 အောက် ဆေးလိပ်သောက်သည်။

ဤသုတေသနပြုချက်သည် အမျိုးသမီးများတွင် အဆုတ်ကင်ဆာအပေါ် ဒုတိယလက်သုံးမီးခိုးငွေ့များ၏ လွှမ်းမိုးမှုကို ထောက်ပြသည်။ လေ့လာမှုတွင် အဆုတ်ကင်ဆာလူနာများ၏ ပျမ်းမျှအသက်သည် ၅၅ နှစ် ခန့်ရှိသောကြောင့် ၎င်းကို ယူဆနိုင်သည်။ လွန်ခဲ့သည့် 10 နှစ် ခန့်က စတင်ဖြစ်ပွားခဲ့သောရောဂါသည် အဆုတ်ကင်ဆာဖြစ်နိုင်ချေကို လျှော့ချရန်ဖြစ်သည် ။ ပညာရေးလှုပ်ရှားမှုများနှင့် ကျန်းမာရေးစစ်ဆေးမှုများကို ပံ့ပိုးကူညီရန် လူတိုင်း အတူတကွ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်သင့်သည်။ တစ်ပတ်ရစ် ဆေးလိပ်ငွေ့ ရှူရှိုက်သူ အသက် 50 နှစ်အောက် အမျိုးသမီးများကို အဓိက အာရုံစိုက်ပါ ။

ကိုးကား-

https://www.bangkokmedjournal.com/article/higher-incidence-of-lung-cancer-in-female-passive-smokers/139/article