အသံပြာခြင်း၊ ချောင်းဆိုးခြင်းနှင့် လည်ချောင်းနာခြင်းတို့ ဖြစ်ပေါ်သည့်အခါ အသံအိုးတွင် တစ်ခုခုမှားနေကြောင်း သတိပေးသည့် လက္ခဏာဖြစ်နိုင်သည်။ တစ်ယောက်တည်း ထားခဲ့ရင် သူ့အလိုလို ပျောက်သွားလိမ့်မယ် လို့ လူတော်တော်များများက ထင်တတ်ကြပါတယ်။ ဒါပေမယ့် တကယ်တော့ လည်ချောင်းနာတာ မြန်မြန်မသက်သာရင် နာတာရှည်ဖြစ်လာနိုင်ပါတယ်။ ဒါကြောင့် ဒီရောဂါအကြောင်း သိထားဖို့က လူတိုင်း သတိထားသင့်တဲ့ ကိစ္စတစ်ခုပါ။
အသံအိုးကို သိအောင်လုပ်ပါ။
အသံအိုးသည် လည်ချောင်းရှေ့၊ pharynx ၏ဘေးတွင်ရှိပြီး လေပြွန်၏အစတွင် ချိတ်ထားသည်။ အစာပြွန်ဖွင့်ခြင်းနှင့် စပ်လျဉ်း၍ အနေအထားရှိသည်။ အသက်ရှုသွင်းလိုက်သည်နှင့် နှာခေါင်းပေါက်နှစ်ဖက်စလုံးမှ လေသည် နှာခေါင်းပေါက်၏နောက်ဘက်သို့ ဝင်ရောက်ပြီး အောက်ဘက်ရှိ အသံအိုးနှင့် လေပြွန်ဆီသို့ အဆုတ်ဆီသို့ စီးဆင်းသွားသည်။ ဒါကြောင့် ရှူထုတ်တဲ့အခါ အပြန်အလှန်။ အဆုတ်မှလေသည် လေပြွန်၊ အသံအိုး၊ လည်ချောင်းမှတဆင့် နှာခေါင်းမှတဆင့် အပြင်သို့ ထွက်သွားသည်။ ထို့ကြောင့် လည်မျိုသည် လူ့အသက်ရှူရန်အတွက် အရေးကြီးပါသည်။
အသံအိုးရောင်ခြင်း။
လည်ချောင်းနာခြင်း သည် ဗိုင်းရပ်စ် ၊ ဘက်တီးရီးယား ၊ တီဘီရောဂါ စသည်တို့ ကဲ့သို့သော ရောဂါပိုးဝင်ခြင်း ၊ ဟစ်အော်ခြင်း ၊ အော်ငေါက်ခြင်း ၊ တစ်နေ့တာလုံး စကားပြောခြင်း ၊ အချိန်အကြာကြီး သီဆိုခြင်း တို့ အပါအဝင် အသံကို အလွန်အကျွံ အသုံးပြုခြင်းကြောင့် ဖြစ်ပွား နိုင်သည်။ မြန်မြန်ဆန်ဆန်နဲ့ စနစ်တကျမကုသရင် ရောဂါလက္ခဏာတွေက ပိုပြင်းထန်လာမယ်။ အသံများစွာကို ဆက်တိုက်သုံးပါ။ စီးကရက်မီးခိုး၊ လေထုညစ်ညမ်းမှုနှင့် ဓာတုအနံ့ဆိုးများကဲ့သို့သော စိတ်ကြွဆေးများနှင့် ကြုံတွေ့နေရခြင်းသည် ရှိရင်းစွဲရောဂါလက္ခဏာများကို ပိုမိုဆိုးရွားစေသည်။ လည်ချောင်းနာခြင်းသည် ရောဂါပိုးကြောင့်ဖြစ်လျှင် အသက်ရှူလမ်းကြောင်း၏ အခြားအစိတ်အပိုင်းများသို့ ကူးစက်နိုင်ခြေရှိသည်။ ပြင်းထန်ပါက အသံကြိုး သွက်ချာပါဒ၊ လည်ချောင်းနာခြင်းနှင့် အဆုတ်အအေးမိခြင်းတို့ကိုလည်း ဖြစ်စေနိုင်သည်။ ထို့ကြောင့် အမြန်ကုသရန် အရေးကြီးသည်။
အသံအိုးရောင် ရောဂါလက္ခဏာများ
3 ပတ်အတွင်းရှင်းလင်းပြတ်သားသောစူးရှသောလည်ချောင်းအနာနှစ်ခုလုံးနှင့်နာတာရှည်အသံပြာနှင့်အတူနာတာရှည်အသံအိုးနှစ်ခုလုံးရှိပါတယ်။ တွေ့ရှိရသည့် လက္ခဏာများမှာ-
- အသံတိတ်ခြင်း၊ အသံဆုံးရှုံးခြင်း။
- လည်ချောင်းနာခြင်း၊ အသံထွက်နေစဉ် နာကျင်ခြင်း။
- ရှင်းရှင်းလင်းလင်း မပြောနိုင်ဘူး။
- လည်ချောင်းယားယံခြင်း။
- ချောင်းဆိုးခြင်း သို့မဟုတ် သလိပ်များ ပါဝင်ပါသည်။
- အဆင့်နိမ့်အဖျားရှိနိုင်သည်။
ရောဂါအမည်တပ်ခြင်း။
လက်ရှိတွင် အသံအိုးကို စစ်ဆေးရန် နည်းလမ်းသုံးမျိုးရှိသည်။
1) မှန်ဖြင့်စစ်ဆေးပါ။ လူနာသည် ရှေ့ဦးခေါင်းကို ကိုင်ကာ ထိုင်ကာ ခန္ဓာကိုယ်ကို ရှေ့သို့ အနည်းငယ်ကွေးသည်။ ပါးစပ်ကိုဖွင့်ပြီး လျှာကိုထုတ်လိုက်ပါ။ ဆရာဝန်သည် လူနာ၏လျှာကို ရှေ့သို့ဆွဲထုတ်ပြီး အသံအိုးကို စစ်ဆေးရန်အတွက် အထူးအသုံးပြုထားသည့် မှန်သေးသေးကို အသုံးပြုကာ လူနာ၏ပါးစပ်မှတစ်ဆင့် လည်ချောင်းနှင့် သားအိမ်ဝအတွင်းသို့ ထည့်သွင်းမည်ဖြစ်သည်။ ၎င်းသည် အသံအိုးအတွင်းရှိ အင်္ဂါအစိတ်အပိုင်းများကို မှန်ထဲသို့ ရောင်ပြန်ဟပ်စေသည်။ ဤစစ်ဆေးမှုသည် မေ့ဆေးမလိုအပ်ပါ။
2) Endoscopy ဖြင့် စစ်ဆေးပါ။ ထုံဆေးကို လည်ချောင်းနေရာကို ဖျန်းပေးပါလိမ့်မယ်။ ထို့နောက် လူနာသည် ထုံကျင်လာသောအခါ ၁ မိနစ်မှ ၂ မိနစ်ခန့် စောင့်ပါ။ ဆရာဝန်သည် စစ်ဆေးရန် ကိရိယာများကို အသုံးပြုမည်ဖြစ်သည်။ ၎င်းသည် နာကျင်မှုမရှိသည့်အပြင် ရုပ်မြင်သံကြားဖန်သားပြင်ပေါ်တွင် ပြတ်သားသောပုံများကို ပြသသည်။ အသံအိုးကိုကြည့်ရန် အသုံးပြုသည့် ကင်မရာ အမျိုးအစား ၂ မျိုးရှိသည်။
- Rigid Endoscope ကင်မရာသည် ဖြောင့်စင်းသော သတ္တုချောင်းတစ်ခုဖြစ်သည်။ လူနာသည် ထိုင်ပြီး ရှေ့သို့ အနည်းငယ် မတ်မတ်ထိုင်ကာ ပါးစပ်ကိုဖွင့်ကာ လျှာကို ထုတ်ကာ လည်ချောင်းကို ပိုကျယ်စေပြီး စစ်ဆေးရလွယ်ကူစေမည်ဖြစ်သည်။ endoscope ကို ပါးစပ်မှတစ်ဆင့် သားအိမ်ဝရှိ လျှာတွင် ထည့်သွင်းသည်။ ထို့နောက် လည်ချောင်းအောက်တွင်ရှိသော အသံအိုး၏ပုံကို ရိုက်ယူပြီး တီဗီဖန်သားပြင်ပေါ်တွင် ပြသခဲ့သည်။
- အပျော့စား ကင်မရာ (Fiber Optic Laryngoscope) ကင်မရာတွင် ကွေးနိုင်သော Fiber Optic Cable ဟုခေါ်သော အထူးဖိုက်ဘာတစ်ခု ပါဝင်ပါသည်။ လူနာသည် မတ်တတ်ထထိုင်မည်။ ပါးစပ်မဖွင့်ဘဲ လျှာကိုထုတ်မပြဘဲ ရှေ့သို့ အနည်းငယ် စောင်းထားပါ။ ကင်မရာကို နှာခေါင်းပေါက်မှတဆင့်၊ နှာခေါင်းပေါက်မှတဆင့်၊ အသံအိုး၏ ပုံရိပ်များကို ဖမ်းယူရန်အတွက် pharynx အတွင်းသို့ ထည့်သွင်းပါသည်။ ထို့ကြောင့် နှာခေါင်းတွင်းရှိ အင်္ဂါအစိတ်အပိုင်းအသေးစိတ်များကိုလည်း ရယူခဲ့ပါသည်။
3) အထူးကိရိယာဖြင့် အသံအိုးကို စစ်ဆေးပါ။ ခေါ်တယ်။ Stroboscope သည် လူနာ၏ အသံအိုးကို စစ်ဆေးရန် endoscopy နှင့် တွဲဖက်အသုံးပြုသည့် ကိရိယာတစ်ခုဖြစ်သည်။ အသံအိုးအတွင်းမှ ပုံများကို ရိုက်ယူသည့်အခါ ကင်မရာသည် Stroboscope နှင့် ချိတ်ဆက်ထားသည်။ ပုံများကို Stroboscope အတွင်း လုပ်ဆောင်ပြီး ရုပ်မြင်သံကြား ဖန်သားပြင်ပေါ်တွင် ပြသထားသည်။ ပုံမှန် ကာတွန်းနှင့် ပုံမှန်ထက် နှေးကွေးခြင်း (Slow Motion) နှစ်မျိုးလုံးတွင် ပြသနိုင်ပြီး ရောင်ရမ်းမှု အခြေအနေများ၊ အကျိတ်များ၊ အကြည်အိတ်များ၊ ကင်ဆာ၊ အမျိုးမျိုးသော ဒဏ်ရာများ၊ အသံကြိုးများ လုပ်ဆောင်ချက် ကဲ့သို့သော မူမမှန်မှုများကို စစ်ဆေးရန် ဆရာဝန်များအတွက် ပိုမိုလွယ်ကူရှင်းလင်းစေပြီး၊ အသံကြိုးအကြောပြတ်ခြင်း၊ အက်ဆစ်ပြန်တက်ခြင်း၊ အသံကြိုးသွေးထွက်ခြင်း သို့မဟုတ် ရောင်ရမ်းခြင်း၊ အသံကြိုးကြွက်သားများ ဖောက်ပြန်ခြင်းစသည်ဖြင့် ခွဲစိတ်မှုမပြီးမီနှင့် ခွဲစိတ်မှုအပြီးကဲ့သို့သော ကုသမှုမခံယူမီနှင့် ခွဲစိတ်မှုအပြီးတွင် ပုံများကို နှိုင်းယှဉ်ကြည့်နိုင်သည်။ Stroboscope ဖြင့် စစ်ဆေးခြင်းသည် အသံထွက်လည်း လိုအပ်ပါသည်။ ထို့ကြောင့် လူနာသည် မောဟိုက်ခြင်း၊ သတိမလစ်ခြင်းစသည့် အသံများကို အသံမထွက်နိုင်သော ကိစ္စများတွင် စစ်ဆေး၍မရပါ။
လည်ချောင်းနာခြင်းကို ကုသပါ။
အသံအိုးရောင်ခြင်းအတွက် ကုသမှုသည် ပဋိဇီဝဆေးများကို ညွှန်ကြားထားသည့်အတိုင်း ပေါင်းစပ်ခြင်းနှင့် အပြုအမူဆိုင်ရာ ပြောင်းလဲမှုများ လိုအပ်သည်။ ရောဂါပျောက်ကင်းရန် (အနည်းဆုံး 2 ပတ်ခန့်) အချိန်ယူရမည်ဖြစ်ပြီး လုပ်ဆောင်သင့်သည့် အမူအကျင့်များ အနေဖြင့် အသံကို ခေတ္တအနားယူခြင်း၊ စကားလျှော့ပြောခြင်း၊ မအော်ခြင်း နှင့် သန့်ရှင်းသပ်ရပ်သော နေရာတွင်နေပါ။ အမျိုးမျိုးသော အငွေ့များနှင့် လေထုညစ်ညမ်းမှုကို ရှောင်ကြဉ်ပါ။ စပ်သောအစာစားခြင်းကို ရှောင်ကြဉ်ပါ။ အရက်သေစာ သောက်စား၊ ဆေးလိပ်ရှောင်၊ ရေနွေးသောက်ပါ။ လူနာသည် အသံအိုးကို ထိခိုက်စေသည့် လှုံ့ဆော်မှုအမျိုးမျိုးကို ကြုံတွေ့ရသောအခါ၊ ဤရောဂါသည် ပို၍ နှေးကွေးစွာ သက်သာလာမည်ဖြစ်သည်။ အရေးကြီးသည်မှာ လည်ချောင်းနာသည် အချိန်ကြာမြင့်စွာ ရောင်နေပါက၊ ပြင်းထန်ပါက ခွဲစိတ်ရန် လိုအပ်သည့် အသံကြိုးပေါ်ရှိ အကျိတ်များကဲ့သို့သော နာတာရှည် လည်ချောင်းနှင့် အမျိုးမျိုးသော ရောဂါများ ဖြစ်ပေါ်လာနိုင်သည်။
လည်ချောင်းနာခြင်းကို ကာကွယ်ပေးသည်။
- တစ်ညကို ၆ နာရီမှ ၈ နာရီခန့် လုံလောက်စွာ အနားယူပါ။
- တစ်နေ့ကို ရေ ၈ ခွက် (၂ လီတာခန့်) သောက်ပါ။ ခန္ဓာကိုယ် ရေဓာတ်ခမ်းခြောက်ခြင်းမှ ကာကွယ်ရန် အခန်းအပူချိန်တွင်ရေဖြစ်သင့်သည်။
- ကဖိန်းဓာတ်နဲ့ အရက်ပါတဲ့ ဖျော်ရည်တွေကို ရှောင်ပါ။
- ဆေးလိပ်ဖြတ်ပါ။
- ဖုန်မှုန့်၊ မီးခိုး၊ အဆိပ်အတောက် အမျိုးမျိုးကို လေထုညစ်ညမ်းစေခြင်းမှ ရှောင်ကြဉ်ပါ။
- အသက်ရှုလမ်းကြောင်းဆိုင်ရာ ရောဂါဝေဒနာခံစားနေရသော လူနာများနှင့် ရောနှောခြင်းမပြုပါနှင့်။
- စကားပြောခြင်း သို့မဟုတ် သီချင်းဆိုခြင်း၏ မှန်ကန်သောအသံထွက်ကို လေ့ကျင့်ပါ။ မင်းရဲ့အသံကိုမမြှင့်ပါနဲ့။ ပုံမှန်လေ့ကျင့်ပေးရင် အသံကြိုးကြွက်သားတွေကို သန်မာစေပါတယ်။
- ချောင်းဆိုးခြင်းမှ ရှောင်ကြဉ်ပါ။ အသံကြိုးများကို ပုံမှန်မဟုတ်စွာ တုန်ခါစေသောကြောင့်ဖြစ်သည်။ ရောင်ရမ်းခြင်းနှင့် ရောင်ရမ်းခြင်းကို ဖြစ်ပေါ်စေသည်။
- ဖျားတဲ့အခါ မှန်ကန်တဲ့ ကုသမှုကို အမြန်ခံယူသင့်ပါတယ်။ သူ့ဘာသာသူ လွတ်မသွားပါစေနဲ့။ ဘာကြောင့်လဲဆိုတော့ အအေးမိရင် ဖြည်းဖြည်းချင်း ပျောက်သွားတယ်။ အသံက ပိုဆူလာမယ်။
- မင်းရဲ့အသံက ပွက်ပွက်ဆူနေတဲ့အခါ မင်းရဲ့အသံကို အလွန်အကျွံမသုံးပါနဲ့။ အသက်ရှူလမ်းကြောင်းတွေ ရောင်ရမ်းပြီး ပိုးဝင်ပါတယ်။ လည်ချောင်းရောင်ရောဂါရှိခြင်း။
Laryngitis သည် သင့်လျော်သောကုသမှုကို လျင်မြန်စွာခံယူနိုင်ရန် ကျွမ်းကျင်သောဆရာဝန်မှ ချက်ချင်းစစ်ဆေးရန်လိုအပ်သောရောဂါဖြစ်သည်။ ဘာကြောင့်လဲဆိုတော့ မကုသဘဲထားရင် နာတာရှည်ဖြစ်လာနိုင်ပြီး တခြားရောဂါတွေကိုလည်း ပျံ့နှံ့စေနိုင်ပါတယ်။