ECONOMY CLASS SYNDROME โรคจากการนั่งนานเกินไป

รู้จัก Economy Class Syndrome

Economy Class Syndrome พบในผู้โดยสารที่เดินทางโดยเครื่องบิน โดยใช้ระยะเวลาบินครั้งละนานเกิน 3 ชั่วโมงขึ้นไป บางคนจะป่วยทั้งในขณะเดินทางหรือหลังจากเดินทางแล้ว โรคนี้ไม่ใช่โรคใหม่ แต่คือ โรคหลอดเลือดดำอุดตัน หรือ Deep Venous Thrombosis (DVT) ซึ่งนอกจากจะเกิดกับผู้โดยสารชั้นประหยัดแล้ว ผู้โดยสารชั้นหนึ่ง ชั้นธุรกิจ หรือแม้แต่นักบินก็เสี่ยงเป็นโรคนี้เช่นกัน

ทั้งนี้บุคคลในกลุ่มอาชีพอื่น ๆ ที่มีความเสี่ยงที่จะเป็นโรคหลอดเลือดดำอุดตัน หรือ Deep Venous Thrombosis (DVT)  ได้แก่ พนักงานขับรถแท็กซี่ รถโดยสารประจำทาง รถบรรทุกส่งของเดินทางระหว่างจังหวัด หรือผู้ที่นั่งโต๊ะทำงานเป็นประจำตั้งแต่เช้าจรดเย็น ผู้เข้าชมภาพยนตร์เรื่องยาว ๆ ละคร หรือคอนเสิร์ตก็อาจจะเกิดโรคนี้ขึ้นได้เช่นกัน

สังเกตอาการ

อาการของผู้ที่เป็นโรคนี้ โดยทั่วไปจะมีอาการปวด บวม แดงบริเวณน่องหรือข้อเท้า จะสังเกตได้ว่าเวลาอยู่บนเครื่องบินนาน ๆ นั้น จะสวมรองเท้ากลับเข้าไปอีกนั้นค่อนข้างยาก เนื่องจากเท้าบวมเพราะไม่ได้เคลื่อนไหว

อาการของโรคหลอดเลือดดำอุดตัน (DVT) เกิดจากการที่เลือดจับตัวเป็นลิ่มหรือชิ้นเล็ก ๆ แล้วไหลเข้าไปตามกระแสเลือด และอาจไปอุดตันตามอวัยวะที่สำคัญ เช่น ปอดหรือหัวใจ ทำให้เกิดอันตรายถึงแก่ชีวิตได้

ปัจจัยเสริมที่ทำให้เกิดโรคหลอดเลือดดำอุดตัน (DVT) ตามร่างกายส่วนล่างตั้งแต่ใต้หัวเข่าลงไป ได้แก่ การนั่งในที่คับแคบเป็นเวลานาน ๆ หลายชั่วโมงโดยไม่ค่อยได้เปลี่ยนอิริยาบถ การนั่งไขว้ขา การดื่มเครื่องดื่มประเภทแอลกอฮอล์ การดื่มน้ำน้อยเกินไป หรือการมีหลอดเลือดขอดหรือโป่งพองก็ล้วนเป็นปัจจัยเสริมให้เกิดโรคนี้ได้ทั้งนั้น

วิธีป้องกัน

โรคหลอดเลือดดำอุดตัน (DVT) สามารถป้องกันได้ในระหว่างเดินทาง ได้แก่ 

• กินยาแอสไพรินวันละครึ่งเม็ดก่อนเดินทาง 2 วัน และอีกครึ่งเม็ดกินเมื่ออยู่บนเครื่อง เพราะยาแอสไพรินมีฤทธิ์ทำให้เกล็ดเลือดไม่จับกลุ่มหรือเป็นลิ่ม
• เลือกที่นั่งใกล้ทางเดิน อย่านั่งด้านใน เพราะนั่งใกล้ทางเดินจะมีที่ว่างพอให้เหยียดแขน ขา แก้อาการเมื่อย
• อย่านั่งไขว้ขา เปลี่ยนอิริยาบถบ่อย ๆ ลุกเดินบ้าง
• หมั่นบริหารขา โดยยื่นเท้าทั้ง 2 ข้างออกไป ยกขึ้นสูงเท่าที่จะยกได้ เหยียดนิ้วเท้ากางออกสัก 3 วินาที แล้วยกเท้าลง เหยียดนิ้วเท้าชี้ลงพื้นดินอีก 3 วินาที ก็จะช่วยบรรเทาอาการเมื่อยได้
• สวมเสื้อผ้าชุดค่อนข้างหลวมสบาย อย่าสวมถุงน่องที่มีแผ่นอิลาสติกรัดรึงใต้เข่า เพราะจะทำให้เลือดเดินไม่สะดวก
• หลีกเลี่ยงการดื่มเครื่องดื่มผสมแอลกอฮอล์ สุรา อาหารรสเค็มจัด และควรดื่มน้ำสะอาดให้มาก ๆ 

นอกจากโรคหลอดเลือดดำอุดตัน (DVT) ที่มากับการโดยสารเครื่องบินแล้ว ยังมีโรคอื่น ๆ ที่อาจติดต่อกันได้ในห้องโดยสาร เช่น โรคหวัด วัณโรค โรคผิวหนัง เป็นต้น ดังนั้นจึงควรรักษาสุขภาพให้แข็งแรงอยู่เสมอ เพื่อเป็นเกราะป้องกันไม่ให้เกิดโรคภัยไข้เจ็บเข้ามาสู่ร่างกายโดยง่าย