เมื่อคลำเจอก้อนเนื้อบริเวณลำคออาจเกิดขึ้นได้จากหลายสาเหตุ เพราะฉะนั้นการหมั่นสังเกตและรีบพบแพทย์เพื่อตรวจเช็กร่างกายอย่างละเอียดโดยเร็วที่สุดจะช่วยให้รักษาได้ถูกต้องและทันท่วงที
รู้จักภาวะก้อนเนื้อบริเวณลำคอ
ภาวะก้อนเนื้อที่บริเวณลำคอเป็นความผิดปกติที่พบได้บ่อย ผู้ป่วยมักมาพบแพทย์ด้วยการคลำได้ก้อนนูนโตบริเวณลำคอ ซึ่งก่อให้เกิดความวิตกกังวลถึงโรคร้ายแรงที่อาจเกิดขึ้นได้ โดยก้อนเนื้อบริเวณลำคอสามารถเกิดขึ้นได้ทุกบริเวณของลำคอ
ประเภทก้อนเนื้อบริเวณลำคอ
ก้อนเนื้อบริเวณลำคอสามารถแบ่งเป็นกลุ่มใหญ่ ๆ 3 กลุ่ม ได้แก่
- กลุ่มก้อนเนื้อที่เกิดจากการอักเสบเป็นกลุ่มพบได้บ่อยที่สุด ซึ่งอาจเกิดจากการติดเชื้อไวรัส แบคทีเรีย หรือการอักเสบจากสภาวะต่าง ๆ ส่งผลให้เกิดต่อมน้ำเหลืองหรือต่อมน้ำลายอักเสบโตขึ้น กลุ่มนี้มักมีลักษณะของการอักเสบ เช่น การปวด บวม คลำได้อุ่นบริเวณก้อน ร่วมกับประวัติก้อนโตค่อนข้างเร็ว หรืออาจมีประวัติการอักเสบร่วมของอวัยวะอื่น ๆ
- กลุ่มเนื้องอกจากความผิดปกติตั้งแต่กำเนิด มักพบในกลุ่มเด็กมากกว่าผู้สูงอายุ อาจพบโตตั้งแต่แรกคลอดหรือค่อย ๆ โตเมื่ออายุมากขึ้นก็ได้
- กลุ่มเนื้องอกและมะเร็ง มักพบในช่วงอายุที่มากกว่าสองกลุ่มแรก เกิดได้ทุกบริเวณลำคอ และมักมีขนาดที่โตมากกว่าเกิดจากการอักเสบ ก้อนค่อย ๆ โต ไม่ค่อยตอบยุบลงจากการรักษาแบบก้อนเนื้อจากการอักเสบ ลักษณะของก้อนต่อมน้ำเหลืองที่แข็งและติดกับอวัยวะข้างเคียง ยิ่งผู้ป่วยสูงอายุมีประวัติการสูบบุหรี่ ดื่มสุรา อาจสงสัยก้อนเนื้องอกมะเร็งมากขึ้น
ตรวจเช็กเมื่อพบก้อนเนื้อบริเวณลำคอ
เมื่อตรวจพบก้อนเนื้อบริเวณลำคอควรพบแพทย์ทันทีเพื่อซักประวัติและตรวจร่างกายโดยละเอียด แพทย์จะคลำก้อนว่าอยู่ในตำแหน่งใดและทำการตรวจร่างกายโดยเฉพาะระบบหู คอ จมูกเพื่อหาร่องรอยของโรคที่สัมพันธ์กัน หากพบลักษณะที่ต้องสงสัยว่าเป็นเนื้องอกภายในช่องคอหรือโพรงจมูก แพทย์จะทำการส่องกล้องเพื่อตรวจวินิจฉัยโดยละเอียด ซึ่งอาจจำเป็นจะต้องตรวจทางรังสี เช่น การตรวจอัลตราซาวนด์เพื่อระบุตำแหน่ง วัดขนาดของก้อน และดูลักษณะของเนื้อเยื่อภายในก้อน และการเจาะตรวจชิ้นเนื้อโดยใช้เข็มขนาดเล็กเพื่อการวินิจฉัยที่แน่ชัด
รักษาก้อนเนื้อบริเวณลำคอ
การรักษาก้อนเนื้อบริเวณลำคอจะแตกต่างไปตามสาเหตุของโรค เช่น
- หากเกิดจากการอักเสบติดเชื้อ แพทย์จะให้ยาปฏิชีวนะเป็นหลักตามเชื้อที่เป็นสาเหตุ
- หากเป็นก้อนที่เกิดจากความผิดปกติตั้งแต่กำเนิด การรักษาส่วนใหญ่คือการผ่าตัดก้อนเนื้อที่ผิดปกติออกเช่นเดียวกับกลุ่มเนื้องอกที่ไม่ใช่มะเร็ง
- หากก้อนเนื้อเป็นมะเร็ง การรักษาจะขึ้นกับระยะของมะเร็ง ซึ่งการรักษาอาจเป็นการผ่าตัด การให้รังสีรักษา การให้เคมีบำบัด หรือให้การรักษาร่วมกัน โดยหากพบในระยะแรกเริ่มจะให้ผลการรักษาที่ดีและมีโอกาสหายมากขึ้น
ภาวะแทรกซ้อนจากก้อนเนื้อบริเวณลำคอ
หากก้อนเนื้อบริเวณลำคอมีขนาดใหญ่อาจไปกดเบียดอวัยวะข้างเคียงได้ อย่างทางเดินหายใจ หลอดลม หลอดอาหาร ฯลฯ ถ้ากดเบียดทางเดินหายใจ อาจทำให้ผู้ป่วยหายใจลำบาก และอาจร้ายแรงถึงขั้นเสียชีวิต หากกดเบียดหลอดอาหาร อาจทำให้กลืนลำบาก เจ็บเวลากลืน หรืออาจไปกดเบียดเส้นประสาทสำคัญอย่างกล่องเสียง ทำให้เสียงแหบ สำลักได้ เป็นต้น เพราะฉะนั้นอย่าชะล่าใจถ้าเจอก้อนเนื้อบริเวณลำคอควรรีบมาพบแพทย์โดยเร็วที่สุด
หลายคนมักสงสัยว่าถ้าคลำเจอก้อน แต่ไม่มีอาการเจ็บปวดรอดูก่อนแล้วค่อยมาพบแพทย์ดีไหม แนะนำให้มาทันทีเมื่อคลำเจอก้อนบริเวณลำคอไม่ว่าลักษณะใดก็ตาม เพื่อจะได้รับการตรวจวินิจฉัยและรักษาให้หายได้ในเร็ววัน หากปล่อยทิ้งไว้อาจรุนแรงกว่าที่คิดได้
