อย่างที่หลายคนทราบกันดีว่าหลังหายจากการติดเชื้อโควิด-19 สุขภาพของผู้ป่วยบางคนอาจไม่กลับมาแข็งแรงเหมือนเดิม อาจมีอาการผิดปกติของร่างกายในอวัยวะต่าง ๆ ได้ บางคนอาจมีเสียงพูดเปลี่ยนไป เสียงแหบ เสียงพูดเบากว่าก่อนที่จะป่วย หรือเสียงพูดขาด ๆ หาย ๆ เป็นช่วง ๆ พูดไม่ค่อยออก การรู้เท่าทันและตรวจเช็กโดยเร็วจะช่วยฟื้นฟูและดูแลตัวเองได้อย่างถูกวิธี
ต้นเหตุเสียงพูดผิดปกติ
อาการเสียงพูดผิดปกติอาจเกิดได้จากสาเหตุต่าง ๆ เช่น
- การอักเสบรุนแรงของคอและกล่องเสียงในขณะที่ติดเชื้อโควิด-19
- ไอมาก ไอแรง ไอต่อเนื่องนาน ๆ
- ขากเสมหะแรง เค้นและขากเสมหะอยู่เรื่อยๆ
- อาเจียน
- อาจเป็นผลต่อเนื่องมาจากการใส่ท่อช่วยหายใจ
- การทำงานของปอดที่ยังไม่ปกติ
- ภาวะเหนื่อย เพลีย ไม่มีแรง
ตรวจวินิจฉัย
- ตรวจคอและกล่องเสียงด้วยการส่องกล้อง (Rigid Endoscopy, Fiber Optic Laryngoscopy) เพื่อดูการทำงานของกล่องเสียงและหาความผิดปกติในขณะที่เปล่งเสียง
- Rigid Endoscopy คือ การส่องกล้องแข็งเข้าทางช่องปาก ปลายกล้องจะเข้าไปอยู่บริเวณลิ้นไก่ จากนั้นถ่ายภาพการทำงานของกล่องเสียงแล้วแสดงภาพให้แพทย์พิจารณาที่หน้าจอมอนิเตอร์
- Fiber Optic Endoscopy คือ การส่องกล้องสายอ่อนผ่านเข้าทางจมูกลงไปในคอ เหนือต่อลูกกระเดือก (กล่องเสียง) เพื่อถ่ายภาพการทำงานของกล่องเสียงแล้วมาแสดงภาพให้แพทย์พิจารณาที่จอมอนิเตอร์
การตรวจด้วยการส่องกล้องทั้งสองแบบนี้ไม่เจ็บและไม่ต้องวางยาสลบ ผู้ป่วยสามารถเห็นภาพได้ทันทีพร้อมแพทย์ขณะที่ทำการตรวจ
- เอกซเรย์ปอด
ความรุนแรงของภาวะเสียงแหบหลังหายจากโควิด-19
ความรุนแรงของภาวะเสียงแหบหลังหายจากโควิด-19 มีตั้งแต่เสียงพูดเปลี่ยนไปเล็กน้อยไปจนถึงแหบมากขนาดที่ทำให้คนรอบข้างฟังไม่เข้าใจ และทำให้ผู้ป่วยเหนื่อยหรือหอบในขณะพูด
วิธีการรักษา
- รักษาด้วยยา เช่น ยาแก้อักเสบ, ยาลดบวม, ยาแก้ไอ, ยาละลายเสมหะ, ยาแก้อาเจียน, ยาขยายหลอดลม เป็นต้น
- พักการใช้เสียง คือ ไม่พูดเยอะ ไม่พูดดัง ไม่พยายามเค้นเสียงพูด ไม่ร้องเพลง จนกว่าเสียงพูดจะกลับมาเป็นปกติ
- กายภาพสายเสียง (Speech Therapy) ฝึกการออกเสียงที่ถูกต้องเพื่อช่วยพัฒนาความแข็งแรงของสายเสียง
- กายภาพปอด เพื่อกระตุ้นการทำงานของปอด และช่วยให้ขับเสมหะออกได้ง่ายขึ้น
- การผ่าตัด ในกรณีที่มีเนื้องอกหรือแผลเป็นจากการใส่ท่อช่วยหายใจ เนื่องจากบางกรณีเนื้องอกและแผลเป็นนั้นไม่สามารถรักษาได้ด้วยยา
ดูแลตัวเองให้ถูกวิธี
การดูแลตัวเองเบื้องต้นหลังจากที่เพิ่งหายจากการติดเชื้อโควิด-19 ได้แก่
- พักผ่อน ไม่ทำงานหนัก ไม่ออกกำลังกายหักโหมในช่วงที่เพิ่งหายจากการติดเชื้อโควิด-19
- ไม่ใช้เสียงเยอะ
- ดื่มน้ำเปล่าอุณหภูมิห้องอย่างน้อยวันละ 8 แก้ว (2 ลิตร / วัน)
- รับประทานยาตามที่แพทย์สั่ง
- ไปพบแพทย์ตามนัด
- สังเกตตัวเองว่ามีอาการผิดปกติหรือไม่
- หากมีอาการแทรกซ้อนอื่นร่วมด้วยให้รีบตรวจรักษา เช่น ไอเป็นเลือด, สำลักอาการ, เหนื่อยหอบขณะพูด
เมื่อหายจากโควิด-19 แล้วเสียงพูดผิดปกติ ผู้ป่วยควรสังเกตอาการที่เกิดขึ้นและรีบพบแพทย์เฉพาะทางทันทีเพื่อฟื้นฟูร่างกายโดยเร็ว