ကျွန်ုပ်တို့အားလုံးသိကြသည့်အတိုင်း ဆီးချိုရောဂါသည် နာတာရှည်ရောဂါတစ်ခုဖြစ်ပြီး နောက်ဆက်တွဲပြဿနာများ ဖြစ်ပွားနိုင်ခြေကို တိုးစေရုံသာမက၊ ဒါပေမယ့်လည်း ခန္ဓာကိုယ်မှာရှိတဲ့ အမျိုးမျိုးသော တစ်ရှူးတွေ ရောင်ရမ်းနိုင်ခြေလည်း တိုးလာတယ်လို့ ဆိုလိုပါတယ်။ စိုးရိမ်စရာကဘာလဲ ဆီးချိုဝေဒနာရှင်တစ်ဦးမှာ ဒဏ်ရာတစ်ခုရှိနေပါက ကူးစက်ခံရလွယ်ပြီး ကုသရခက်သွားနိုင်ပါတယ်။ ထို့ကြောင့် ဂရုတစိုက် ဂရုစိုက်သင့်သည်။ ဒဏ်ရာကို ဘယ်တော့မှ လျစ်လျူမရှုပါနဲ့။
ဆီးချိုရောဂါအကြောင်း သိပါရစေ
ဆီးချိုအနာများသည် အဖြစ်အများဆုံး နာတာရှည်အနာအမျိုးအစားဖြစ်သည်။ အဘယ်ကြောင့်ဆိုသော် ဆီးချိုရောဂါရှိသူများသည် ၎င်းတို့၏ သွေးကြောများတွင် တွယ်ကပ်နေသော မပျက်စီးနိုင်သော အဆီများ ရှိနေသောကြောင့် ဖြစ်သည်။ ရလဒ်အနေနဲ့ သွေးကြောတွေ ကျဉ်းလာပြီး မာကျောလာကာ နောက်ဆုံးမှာ ပိတ်ဆို့လာပါတယ်။ ရလဒ်အနေနဲ့ ဒဏ်ရာက အာဟာရဖြည့်ဖို့ သွေးမရှိတာကြောင့် ကုသရခက်ပါတယ်။
နောက်ပြီး ဆီးချိုရောဂါနဲ့ နေမကောင်းဖြစ်တဲ့အခါ၊ အာရုံကြောစနစ် ယိုယွင်းလာမယ်။ သက်သာသည် သို့မဟုတ် လုံးဝမခံစားရဘဲ ခြေဖဝါးကို ထုံကျင်စေကာ အပူ သို့မဟုတ် အအေးနှင့်ထိတွေ့သောအခါ နာကျင်မှုမခံစားရပေ။ ဒါမှမဟုတ် ခြေသည်းခြေသည်းတွေတောင် ပေါက်တယ်။ ထို့ကြောင့် ဒဏ်ရာများ အလွယ်တကူ ဖြစ်ပေါ်စေသည်။ နာကျင်မှုသည် သဘာဝအတိုင်း ဖြစ်ပေါ်တတ်သောကြောင့် ဒဏ်ရာများကို သတိထားပါ။ ထို့ကြောင့် ဆီးချိုဝေဒနာရှင်များတွင် မကြာခဏအနာရှိသည်။ မသိလိုက်ခင်မှာ ဒဏ်ရာက တော်တော်ကြီးသွားတယ်။ ထို့အပြင် အာရုံကြောစနစ်၏ ပုံမှန်မဟုတ်သော အမိန့်များရှိသည်။ ကြွက်သားများကို ပုံမှန်မဟုတ်စွာ အလုပ်လုပ်စေပါသည်။ ခြေဖဝါးပုံသဏ္ဍာန်ကို ဖြစ်ပေါ်စေသည်။ ခြေဖဝါးက ပုံပျက်နေတယ်။ အချို့သော အရိုးအဆစ်များ ပတ်လည်ရှိ အသားများသည် ဒဏ်ရာများကို ဖြစ်ပေါ်စေနိုင်သည့် အလေးချိန်ပိုနေရမည်ဖြစ်သည်။
ခြေထောက်တွင်ဆီးချိုအနာဖြစ်တတ်သည်။
လူတော်တော်များများက အံ့ဩသွားနိုင်ပါတယ်။ ခြေထောက်တွင်ဆီးချိုအနာအများစုသည် အဘယ်ကြောင့်ဖြစ်သနည်း။ အဘယ်ကြောင့်ဆိုသော် ဆီးချိုဝေဒနာရှင်များတွင် သွေးကြောကျဉ်းခြင်းနှင့် အာရုံကြောအာရုံကြောစနစ် ယိုယွင်းလာခြင်းကြောင့်ဖြစ်သည်။ ထုံစေတယ်။ ခြေဖဝါးမှာ အနာဖြစ်တဲ့အခါ များသောအားဖြင့် အစပိုင်းမှာ မခံစားရပါဘူး။ ဒါပေမယ့် ဒဏ်ရာက ပြင်းထန်တဲ့အခါ ခံစားရလိမ့်မယ်။ ယင်းကြောင့် ကုသမှု ခက်ခဲစေပြီး အနာကျက်မှု နှေးကွေးကာ ခြေထောက်ဖြတ်ရန် လိုအပ်လောက်အောင် ပြင်းထန်နိုင်သည်။
ဆီးချိုရောဂါဖြစ်နိုင်ခြေအုပ်စု
ဆီးချိုအနာများ ဖြစ်ပွားနိုင်ခြေရှိသည့် အုပ်စုမှာ ၅ နှစ်မှ ၁၀ နှစ်အထိ နာတာရှည် ဆီးချိုဝေဒနာရှင်များဖြစ်ပြီး ၎င်းတို့တွင် ကြာရှည်ဆီးချိုရောဂါ ဖြစ်ပွားနိုင်ခြေ ပိုများသည်။
ဆီးချိုရောဂါ၏လက္ခဏာများ
- ဆီးချိုဝေဒနာရှင်များတွင် ဒဏ်ရာများ ပေါ်ပေါက်ရမည်။
- အနာများသည် အများအားဖြင့် လက်၊ ခြေဖျား သို့မဟုတ် ကိုယ်အလေးချိန်ကျနေသော အနေအထားများတွင် ဖြစ်ပွားတတ်သည်။
- ဒဏ်ရာက ဖြည်းဖြည်းချင်း ပျောက်တယ် ဒါမှမဟုတ် မသက်သာဘူး။
ဆီးချိုအနာများ၏အန္တရာယ်
- နာတာရှည်၊ ကုသရခက်တယ်။ အဘယ်ကြောင့်ဆိုသော် ဆီးချိုအနာများသည် နာတာရှည်အနာများဖြစ်သည်။ သကြားကို ကောင်းကောင်းမထိန်းနိုင်ရင် ပြန်ကောင်းလာဖို့ ခက်ပါလိမ့်မယ်။
- သွေးကြောကျဉ်းခြင်းကြောင့်ဖြစ်သော ဆီးချိုရောဂါကြောင့် အနာကျက်နှေးသည် ။ ယင်းကြောင့် သွေးသည် အောက်ဆီဂျင်နှင့် အာဟာရဓာတ်များကို ပြင်ပကိုယ်တွင်းအင်္ဂါများထံ မသယ်ဆောင်နိုင်တော့ပေ။ ယင်းကြောင့် ဒဏ်ရာသည် သွေးထောက်ပံ့မှု နည်းပါးသွားကာ အနာကျက်ရန် ခက်ခဲခြင်း၊ နှေးကွေးခြင်း သို့မဟုတ် မသက်သာခြင်းတို့ ဖြစ်တတ်ပါသည်။
- အာရုံကြောအဆုံးများယိုယွင်း ထုံကျင်ခြင်းကြောင့်ဖြစ်ရတဲ့ နာကျင်မှုကို မခံစားရစေပါ။ ဒဏ်ရာက ဘာဖြစ်တာလဲမသိဘူး။ ဒဏ်ရာကို အများကြီး ပြန့်ပွားစေနိုင်ပါတယ်။
- ပုံပျက်နေသော ခြေဖဝါးများသည် ပုံမှန်မဟုတ်သော အထူ၊ ခြောက်သွေ့သော အရေပြားနှင့် ပေါင်းစပ်ကာ ခြေဖဝါးအောက်ရှိ တစ်ရှူးများပေါ်တွင် ဖိထားသော အရေပြားများ ထူလာကာ အဖုအထစ်များ ဖြစ်ပေါ်သည်။ တစ်သျှူးအသေများကို ကုသရန် ခက်ခဲစေသည့် ဒေသဆိုင်ရာ ဖိအားကို ဖန်တီးထားသည်။
- ကိုယ်ပိုင်အုပ်ချုပ်ခွင့်ရ အာရုံကြောစနစ် ယိုယွင်းခြင်း။ အာရုံကြောအားနည်းခြင်းကြောင့် ဆီကြည်ဂလင်းနှင့် ချွေးဂလင်းများကို ထိခိုက်စေသည်။ အဆီထုတ်လုပ်မှုနှင့် အဆီထုတ်လွှတ်မှုကို လျှော့ချပေးသည်။ ရလဒ်အနေနဲ့ အရေပြားဟာ ခြောက်သွေ့အက်ကွဲပြီး ဒဏ်ရာတွေကို အလွယ်တကူ ဖြစ်စေပါတယ်။
- လက်ချောင်း ခြေချောင်းများ ဆုံးရှုံးနိုင်ခြေ အထူးသဖြင့် သက်ကြီးရွယ်အိုများသည် သာမန်လူများထက် နာတာရှည်အနာများနှင့် ပြင်းထန်သော ရောဂါပိုးဝင်နိုင်ခြေ ပိုများသည်။ သကြားဓာတ် မြင့်မားခြင်းကြောင့် ဖြစ်သည်။ သွေးလွှတ်ကြော stenosis သွေးက သွေးဆီကို မရောက်ဘူး။ ပိုးမွှားတွေကို တိုက်ဖျက်တဲ့ ယန္တရားက ချို့ယွင်းနေတယ်။ ကူးစက်နိုင်ခြေ လက်ချောင်း သို့မဟုတ် ခြေထောက်ကို ဆုံးရှုံးစေပြီး အနားသတ်သွေးလွှတ်ကြော stenosis မှ necrosis ဖြစ်နိုင်ခြေလည်းရှိသည်။
ဆီးချိုရောဂါအနာများကိုစစ်ဆေးခြင်း။
- ဆရာဝန်က မှတ်တမ်းယူပြီး ဒဏ်ရာကို စစ်ဆေးတယ်။ ဆီးချိုဝေဒနာရှင်မှာ အနာရှိရင် ဆရာဝန်သည် ဒဏ်ရာ၏တည်နေရာကို စစ်ဆေးပြီး သွေးခုန်နှုန်းကို ခံစားရမည်ဖြစ်ပြီး ထုံကျင်ခြင်းနှင့် ခြေဖဝါးပုံသဏ္ဍာန်ရှိမရှိ စစ်ဆေးမည်ဖြစ်သည်။
- ပဏာမသွေးလွှတ်ကြောများ တင်းမာမှုကို သိရှိရန် ကြိမ်နှုန်းမြင့် အသံလှိုင်း (Poppler Ultrasound) ဖြင့် စစ်ဆေးခြင်း။ ခြေဖဝါးသို့ သွေးစီးဆင်းမှုကို အကဲဖြတ်ရန်
- ခြေကျင်းဝတ်ကို စစ်ဆေးပါ – လက် သို့မဟုတ် ခြေထောက်များတွင် သွေးလွှတ်ကြောများ ရှိမရှိ စစ်ဆေးရန် Brachial Index။ သဘောတရားမှာ လက်မောင်းရှိ သွေးလွှတ်ကြောများ (Brachial Artery) နှင့် ခြေချင်းဝတ် (Ankle) အနီးရှိ ခြေထောက်ရှိ သွေးပေါင်ချိန်ကို နှိုင်းယှဉ်ရန်ဖြစ်ပြီး ပုံမှန်တန်ဖိုး 0.9 ထက် မနိမ့်ပါက ပုံမှန်မဟုတ်ဟု ယူဆပါသည်။ ဆိုလိုတာက သွေးနည်းနည်းထွက်တယ်။
- TCOM၊ သွေးကြောပြဿနာများနှင့် နာတာရှည်အနာများရှိသော လူနာများတွင် အောက်ဆီဂျင်ပမာဏကို အကဲဖြတ်သည့်ကိရိယာ အောက်ဆီဂျင် ချို့တဲ့မှု အဆင့်ကို သိနိုင်ပါတယ်။ သွေးကြောခွဲစိတ်ကုထုံးအပေါ် တုံ့ပြန်မှုကို အကဲဖြတ်ခြင်း။ သင့်လျော်သောကုသမှုလမ်းညွှန်ချက်များဆီသို့ဦးတည် အစွန်း သို့မဟုတ် ဒဏ်ရာတစ်ဝိုက်ကို တိုင်းတာမည်ဖြစ်သည်။ စစ်ဆေးမှုတွင် အောက်ဆီဂျင်ပါဝင်မှု မြင့်မားပါက အနာကျက်ရန် အခွင့်အလမ်း မြင့်မားသည်။ ဒါပေမယ့် စစ်ဆေးတဲ့ အခါ အောက်ဆီဂျင် ပမာဏ အလွန်နည်းရင် အနာ ကျက်ဖို့ အခွင့်အလမ်း နည်းပါးပါတယ်။ ဓာတ်လိုက်ခြင်း လိုအပ်နိုင်သည်။ ဒါပေမယ့် ပြင်းထန်ရင် ခြေထောက်ကို ဖြတ်ပစ်ရပါလိမ့်မယ်။
ဆီးချိုရောဂါအနာစောင့်ရှောက်မှုအခြေခံမူ
- အထူးကုဆရာဝန်၏ အကြံဉာဏ်နှင့် ကုသမှုများအတိုင်း ပုံမှန်အနာကဲ့သို့ ဂရုစိုက်ပါ။
- သွေးတွင်းသကြားဓာတ်ထိန်းခြင်း၊ ကျဉ်းနေသော သွေးကြောများကို ဂရုစိုက်ခြင်း အပါအဝင် ဒဏ်ရာဖြစ်စေသည့်အကြောင်းရင်းကို ကုသပါ။ ပျက်စီးနေသော အာရုံကြောများကို ဂရုစိုက်ပါ။ ခြေဖဝါးပုံပျက်နေပါက ဖိနပ်ကို ပြုပြင်သင့်သည်။ အခြားနေရာများကို ဖိမရအောင် ပံ့ပိုးပေးခြင်းကဲ့သို့သော callus ဧရိယာကို ဖိအားမပေးရန် သတိထားပါ။
- Hyperbaric Oxygen Therapy (HBOT) သည် လူနာသည် သာမန်အောက်ဆီဂျင်ထက် ပမာဏပိုမိုများပြားသော အခန်းတွင်း၌ လဲလျောင်းနေစဉ် အတွင်းဖိအား (Hyperbaric Chamber) ဖြင့် အောက်ဆီဂျင် 100% သန့်စင်သော အောက်ဆီဂျင်ကို ရှူရှိုက်ပါသည်။ သွေးထဲမှာ အောက်ဆီဂျင် တိုးလာတဲ့အခါ သွေးထဲမှာ ပျော်ဝင်တဲ့ အောက်ဆီဂျင် ပိုများတယ်။ အောက်ဆီဂျင် လျော့နည်းခြင်းကို ဖြေရှင်းပေးနိုင်ပါတယ်။ တစ်ရှူးများ ရောင်ရမ်းခြင်းကို လျှော့ချပါ။ အနာပြုပြင်ခြင်းကို အားပေးသည်။ ဒဏ်ရာကို လျင်မြန်စွာ ပျောက်ကင်းစေသည်။ လူနာသည် တစ်ကြိမ်လျှင် တစ်ကြိမ်လျှင် HBOT စက်ထဲသို့ ၁.၅ နာရီ တစ်ကြိမ် ဝင်ရောက်သည်။
ဆီးချိုအနာများကို ကုသပြီးနောက် ဂရုစိုက်ပါ။
- ဆီးချိုရောဂါကို ကောင်းစွာထိန်းချုပ်ပါ။
- ခြေထောက်ကို နေ့တိုင်းဆေးကြောသန့်စင်ပါ။
- ခြေထောက်နှင့် ခြေဖဝါးများကို နေ့စဉ် စစ်ဆေးပါ။ သင့်ခြေထောက်တွင် ပွန်းပဲ့ဒဏ်ရာများ ရှိမရှိ စစ်ဆေးပါ။
- ခြေထောက်ခြောက်သွေ့အက်ကွဲခြင်းမှ ကာကွယ်ရန် ခရင်မ်လိမ်းပါ။ ခြေချောင်းများကြားမှလွဲ၍ ရောဂါပိုးမွှားများကို ကာကွယ်ရန် အမြဲတမ်းခြောက်သွေ့နေရန် မလိုအပ်ပါ။
- သင့်ခြေထောက်ပုံသဏ္ဍာန်ပုံပျက်နေပါက သင့်ခြေဖဝါးပုံသဏ္ဍာန်နှင့်လိုက်လျောညီထွေဖြစ်စေရန် သင့်ဖိနပ်များကို ဖြတ်တောက်ရန် လိုအပ်ပါသည်။
ခြေထောက်နှင့် အခြားနေရာများတွင် ဆီးချိုရောဂါရှိသော ဒဏ်ရာများကို တတ်နိုင်သမျှ မြန်မြန်ကုသရန် အရေးကြီးသည်။ ဒဏ်ရာက ပြင်းထန်လွန်းတာကို ကုသဖို့ တားဆီးဖို့ပါ။ ကုသရန် ကိရိယာများနှင့် နည်းပညာများ တပ်ဆင်ထားသည့် အနာစောင့်ရှောက်မှုကို အထူးပြုသော ဆရာဝန်က ကုသပေးသည်။ ဆီးချိုရောဂါအထူးကုဆရာဝန်နှင့် နောက်ဆက်တွဲ ပြုစုစောင့်ရှောက်မှုများနှင့်အတူ ကူးစက်နိုင်ခြေကို လျှော့ချပေးပါလိမ့်မယ်။ ဖြစ်ပေါ်လာမည့် အကြမ်းဖက်မှုများကို လျှော့ချပါ။ လူနာ၏နေ့စဥ်ဘ၀ကို ချောမွေ့စေသည်။