ထိုင်းလူမျိုးတွေက အစာအိမ်ရောဂါနဲ့ ရင်းနှီးကြပါတယ်။ ထို့ကြောင့် ဗောက်ထသောအခါ သို့မဟုတ် ခံတွင်း၌ ခါးသောအရသာရှိသည်။ ဝမ်းဗိုက်အပေါ်ပိုင်း ပူလောင်နာကျင်ခြင်း။ ရင်ဘတ်ဧရိယာအတွင်းနာကျင်မှု အစာအိမ်ရောဂါရဲ့ လက္ခဏာတစ်ခုလို့ ကျွန်တော်ထင်ခဲ့တာ။ တကယ်တော့ အစာအိမ်ကနေ အစာပြွန်ထဲကို အက်စစ်ပြန်ဝင်တာ ဖြစ်နိုင်တယ်။ (Gastroesophageal Reflux Disease: GERD)
အက်ဆစ်ပြန်တက်ရောဂါအကြောင်း သိပါရစေ
GERD အစာအိမ်မှအရည်များသည် အစာပြွန်အတွင်းသို့ ပြန်လည်စီးဆင်းသွားသည့် အခြေအနေတစ်ခုဖြစ်သည်။ reflux အများစုသည် အစာအိမ်အက်ဆစ်ဖြစ်သည်။ သေးငယ်သောအစိတ်အပိုင်းသည် အူသိမ်မှ အယ်ကာလီ ဖြစ်နိုင်သည်။ အစာမျိုပြွန်ရောင်ခြင်း သို့မဟုတ် မရှိဘဲ။
GERD ၎င်းသည် လူနာများ၏ ဘဝအရည်အသွေးအပေါ် ဆိုးရွားစွာ သက်ရောက်မှုရှိသည်။ ရောဂါ၏လက္ခဏာမှာ အစာအိမ်မှ အက်ဆစ်များ အစာပြွန်ထဲသို့ စီးဆင်းသွားခြင်း ဖြစ်သည်။ GERD သည် အစာပြွန်ရောင်ခြင်းကြောင့် ဖြစ်တတ်သည်။ GERD ၎င်းသည် အသက်အရွယ်အုပ်စုတိုင်းကို သက်ရောက်မှုရှိနိုင်သည်။ ဥရောပရှိ လူနေမှုပုံစံ အရွယ်ရောက်ပြီးသူ 20 မှ 40% ခန့်တွင် တွေ့ရလေ့ရှိပြီး အဖြစ်အများဆုံး လက္ခဏာမှာ ရင်သားတွင် ပူလောင်သော ခံစားမှုဖြစ်သည်။
Acid reflux ရောဂါသည် အသက်အရွယ်အုပ်စုအားလုံးတွင် အဖြစ်များသည်။ ဒါပေမယ့် အဝလွန်သူတွေမှာ အဖြစ်အများဆုံးနဲ့ ပြင်းထန်တဲ့ လက္ခဏာတွေ ဖြစ်တယ်။ ဆေးလိပ်သောက်သူ များလေလေ၊ အန္တရာယ်ဖြစ်စေသော အကြောင်းရင်းများ ပိုများလေဖြစ်သည်။
အက်ဆစ်ပြန်တက်စေတယ်။
GERD ၏ လက္ခဏာများကို အုပ်စု 2 ခု ခွဲခြားထားပါသည်- အစာပြွန် အပြင်ဘက်တွင် လက္ခဏာ ရှိသော သူများသည် နာတာရှည် လည်ချောင်းနာခြင်း ဖြစ်လိမ့်မည်။ သင့်တွင် နာတာရှည်လည်ချောင်းနာနေသော်လည်း အကြောင်းရင်းကို ရှာမတွေ့ပါက 70% သည် acid reflux ရောဂါကြောင့်ဖြစ်လိမ့်မည်။ အစာပြွန်၏ ထိခိုက်မှုအပိုင်းသည် ရောင်လာသည်။
GERD ဝေဒနာရှင်များသည် ရင်ဘတ်တွင် ပူလောင်ခြင်းနှင့် လေချဉ်တက်ခြင်း ခံစားရလိမ့်မည်။ အစာပြွန်ထိပ်ကို ကျဉ်းသွားစေတယ်။ သို့မဟုတ် အစာပြွန်အတွင်းပိုင်းရှိ ဆဲလ်များ ပြောင်းလဲမှုများ ဖြစ်ပေါ်နိုင်သည်။ အချို့သောရောဂါများသည် အစာမျိုပြွန်ကင်ဆာဖြစ်စေနိုင်လောက်အောင် ပြင်းထန်နိုင်သည်။
သို့သော် တွေ့ရှိသည့်အတိုင်း အချို့လူနာများသည် ရင်ဘတ်အောင့်ခြင်း သို့မဟုတ် ချဉ်ချဉ်တက်ခြင်း မရှိသော်လည်း နာတာရှည် ချောင်းဆိုးခြင်း၊ နာတာရှည် ချောင်းဆိုးခြင်း၊ ခံတွင်းနံ့ဆိုးခြင်း သို့မဟုတ် အသက်ရှူလမ်းကြောင်းဆိုင်ရာ လက္ခဏာများ ကဲ့သို့သော ရောဂါလက္ခဏာများဖြင့် ဆရာဝန်ထံ လာပါ။ ပန်းနာရင်ကျပ်ကဲ့သို့ အချို့သောအခြေအနေများတွင် ရင်ဘတ်အောင့်လာသည်။ အခြားရောဂါများ မတွေ့ရှိပါက ဌာနသို့ ပို့ဆောင်မည်ဖြစ်ပြီး အများစုမှာ အက်ဆစ်ပြန်တက်ရောဂါရှိကြောင်း တွေ့ရှိရမည်ဖြစ်သည်။
အက်ဆစ် reflux အဆင့်
အစာအိမ်မှ အစာပြွန်ထဲသို့ reflux အခြေအနေကို အဆင့် ၃ ဆင့် ခွဲခြားနိုင်သည်။
- အဆင့် 1 သည် အညံ့ဆုံးအဆင့်ဖြစ်သည်၊ ဆိုလိုသည်မှာ တစ်ခါတစ်ရံတွင် ဖြစ်ပေါ်လာသည်၊ တစ်ခါတစ်ရံ ပျက်သွားသည်၊ သို့မဟုတ် အချိန်အတော်ကြာပြီးနောက် ပျောက်သွားသည်။ reflux နည်းနည်းတော့ ရှိတယ်။ သင့်ကျန်းမာရေးကို အနှောင့်အယှက်ဖြစ်စေသော လက္ခဏာများ မရှိပါ။ အစာအိမ် reflux ဟုခေါ်သော ခန္ဓာကိုယ်အတွက် ပုံမှန်ဟု ယူဆပါသည်။ (Gastroesophageal Reflux – GER)
- အဆင့် 2 သည် အစာအိမ်နှင့်နီးသောနေရာတွင်သာ reflux သည် အစာပြွန်ထဲသို့ရောက်ရှိသွားသောအခါဖြစ်သည်။ သင့်ကျန်းမာရေးကို အနှောင့်အယှက်ဖြစ်စေသော လက္ခဏာများ ရှိသည်။ ဒါကို ခေါ်တယ်။ GERD (Gastroesophageal Reflux Disease – GERD)
- အဆင့် 3 သည် ပြင်းထန်သော reflux ဖြစ်ပြီး အစာပြွန်ထဲသို့ စီးဝင်ပြီး လည်ချောင်းထဲသို့ ရောက်သွားပါသည်။ ဒါကို ခေါ်တယ်။ အစာအိမ်အရည်များ လည်ချောင်းထဲသို့ စိမ့်ဝင်သောရောဂါ (Laryngopharyngeal Reflux – LPR)
အက်ဆစ်ပြန်တက်ခြင်းကို ရောဂါရှာဖွေပြီး ကုသပါ။
GERD ၏ Endoscopic diagnosis ကို မထောက်ခံပါ။ ပြင်းထန်စွာ အော့အန်ခြင်းမှလွဲ၍ အနက်ရောင် မစင် အဘယ်ကြောင့်ဆိုသော် endoscopy သည် ဆေးဖြင့်ကုသပါက ရောဂါဖြစ်ပွားမှု၏ 10 မှ 30% ကိုသာ သိရှိနိုင်သောကြောင့်ဖြစ်သည်။ အစာပြွန်ရောင်နေသောလူနာများတွင် အကောင်းဆုံးအသုံးပြုသည်။ဆေးသည် 2 ပတ်အကြာတွင် ကောင်းမွန်လာပါက အစာအိမ်နှင့် အစာမျိုပြွန်ပြန်တက်သည့်ရောဂါဟု ယူဆရသည်။
အစာစားခြင်းနှင့် အိပ်ခြင်းအလေ့အထကို ချိန်ညှိခြင်းဖြင့် အက်ဆစ်ပြန်တက်ခြင်းကို 20% ကုသရန် ကူညီပေးနိုင်သော်လည်း ၎င်းကိုကုသရန် ဆေးကိုအသုံးပြုပါက ရောဂါဖြစ်ပွားသူ 80 – 100% မှာ သက်သာပျောက်ကင်းပါသည်။ထိုင်းပြည်သူ 7.4% ခန့်သည် ဆီးချိုရောဂါထက် ပိုများသောရောဂါ၊ လူဦးရေ၏ 4% သာ ဖြစ်ပွားနိုင်သည် ဒါပေမယ့် ဒီရောဂါရှိတဲ့လူတွေရဲ့ 40% လောက်က သူတို့ရဲ့နေ့စဉ်ဘ၀ကို ထိခိုက်မှုမရှိပါဘူး။ သို့သော် ဆေးဝါးကုသမှု မထိရောက်ပါက အက်ဆစ်ပြန်တက်ခြင်းမှ ကာကွယ်ရန် အစာအိမ် sphincter ကိုချည်နှောင်ရန် ခွဲစိတ်မှုကို အသုံးပြုမည်ဖြစ်သည်။ ဒါပေမယ့် ခွဲစိတ်မှုကို ကျွမ်းကျင်တဲ့ ခွဲစိတ်ဆရာဝန်ကသာ လုပ်ဆောင်ရပါမယ်။
