Hysterectomy သည် အမျိုးသမီးများတွင် အများဆုံးပြုလုပ်သော ခွဲစိတ်မှုအမျိုးအစားဖြစ်သည်။ ခွဲစိတ်ကုသမှုခံယူပြီးနောက် ကုသမှုခံယူသောလူနာအများစုမှာ သားအိမ်အကျိတ်ကြောင့်ဖြစ်ပြီး အချို့ကိစ္စများတွင် ရာသီသွေးအလွန်အကျွံထွက်ခြင်း၊ ဝမ်းဗိုက်အောက်ပိုင်းနာကျင်ခြင်း၊ အရောင်ဖျော့ခြင်း၊ မကြာခဏဆီးသွားခြင်းနှင့် သားအိမ်အလွှာပုံမှန်မဟုတ်သောကိစ္စများတွင်ပါရှိသည်။ သားအိမ်အကျိတ်နဲ့ ဆင်တူတဲ့ လက္ခဏာတွေ ရှိပါလိမ့်မယ်။ ဤအရာအားလုံးသည် နေ့စဉ်ဘ၀ကို များစွာ အနှောင့်အယှက်ဖြစ်စေပြီး အချို့သောလူနာများသည် သားအိမ်ခွဲစိတ်ရန် ဆုံးဖြတ်ခဲ့ကြသည်။
သားအိမ်အကျိတ် လက္ခဏာများ
သတိပြုနိုင်သော လက္ခဏာများမှာ-
- ရာသီလာချိန်နှင့် အလွန်နာကျင်သောရာသီများ။
- ဓမ္မတာ အချိန်မှန်လာသော်လည်း ၃ရက်မှ ၅ရက် စသည်တို့ကဲ့သို့ ပုံမှန်မဟုတ်သည့်အထိ တိုးလာပါသည်။
- သွေးခဲတွေအများကြီးရှိတယ်။
- မကြာခဏ ဆီးသွားခြင်း သို့မဟုတ် အချို့သောသူများသည် ဆီးမသွားနိုင်ပါ။
- အကျိတ်က စအိုပေါ်မှာ ဖိမိတဲ့အတွက် ဝမ်းချုပ်တယ်။
- လိင်ဆက်ဆံစဉ် နာကျင်ခြင်း။
- ဗိုက်အောင့်တယ်။
သားအိမ်အကျိတ်တည်နေရာ
အမျိုးသမီးအများစုသည် အသက် 30 နှင့် 50 ကြားတွင် သားအိမ်အကျိတ်များရှိကြောင်း စစ်ဆေးတွေ့ရှိရပါသည်။ အကျိတ်များကို နေရာလေးခုတွင် တွေ့ရှိနိုင်သည်-
- သားအိမ်ကြွက်သားများတွင်
- သားအိမ်ကြွက်သားအမြှေးပါးအောက် (သားအိမ်အပြင်ဘက်မျက်နှာပြင်)
- သားအိမ်အတွင်းပိုင်း
- သားအိမ်ခေါင်း
အန္တရာယ်အရှိဆုံးအကျိတ်တည်နေရာသည် သားအိမ်အတွင်း၌ ပြင်းထန်စွာသွေးထွက်နိုင်သည့်အလားအလာရှိသောကြောင့်ဖြစ်သည်။ သားအိမ်အပြင်ဘက်မှာ အကျိတ်တွေက အန္တရာယ်အနည်းဆုံးပါ။
ရောဂါအမည်တပ်ခြင်း။
သားအိမ်ခွဲစိတ်ကုသမှုခံယူရန် လိုအပ်သောလူနာများ ဆရာဝန်ကနေ ရောဂါရှာဖွေပါလိမ့်မယ်။
- လူနာ၏အသက်ကို အနှောင့်အယှက်ဖြစ်စေသော လက္ခဏာများ ဥပမာ- သွေးထွက်လွန်ပြီး အရောင်ဖျော့လာပြီး သွေးသွင်းလိုခြင်း စသည်တို့ဖြစ်သည်။
- အကျိတ်သည် ပုံမှန်မဟုတ်သော ကြီးထွားနှုန်း မြန်ဆန်သည်။
သားအိမ်ခွဲစိတ်မှုပြုလုပ်နည်း
လောလောဆယ် သားအိမ်ခွဲစိတ်နည်း ၄ မျိုးရှိပါတယ်။
- မိန်းမကိုယ်သားအိမ်ခွဲစိတ်မှု (Vaginal Hysterectomy) သည် အနည်းငယ်နာကျင်ပြီး အမာရွတ်မရှိပါ။
- Laparoscopy ဖြင့် သားအိမ်ခွဲစိတ်ခြင်း။ (Laparoscopic Hysterectomy) ခွဲစိတ်မှုတွင် အသုံးပြုသော မှန်ဘီလူးအရွယ်အစားပေါ်မူတည်၍ ဝမ်းဗိုက်တွင် ဒဏ်ရာငယ် ၃-၄ ခုခန့်ရှိပြီး နာကျင်မှုနည်းသည်။
- Minilaparotomy သေးငယ်သော ခွဲစိတ်မှုဖြင့် ဝမ်းဗိုက်အတွင်း သားအိမ်ဖောက်ခြင်းကို ခွဲစိတ်၍ ခွဲစိတ်မှုသည် 6 စင်တီမီတာထက် သေးငယ်သည် သို့မဟုတ် ညီမျှသည်။
- Abdominal Hysterectomy: ခွဲစိတ်မှုက တော်တော်ကြီးတယ်။
သားအိမ်ခွဲစိတ်မှု (Vaginal Hysterectomy)၊
Vaginal Hysterectomy သည် ခန္ဓာကိုယ်အပြင်ဘက်တွင် ခွဲစိတ်မှုမရှိဘဲ သားအိမ်အား ဖယ်ရှားသည့် ခွဲစိတ်မှုတစ်ခုဖြစ်သည်။ ၎င်းသည် လူနာများကို နာကျင်မှုနည်းပါးစေပြီး အမာရွတ်များအတွက် စိတ်ပူစရာမလိုသော ခွဲစိတ်မှုနည်းပညာတစ်ခုဖြစ်သည်။
မိန်းမကိုယ်အတွင်းသားအိမ်ခွဲစိတ်မှုကို ထည့်သွင်းစဉ်းစားခြင်း။
ကင်ဆာမဟုတ်သောကိစ္စများတွင် မိန်းမကိုယ်သားအိမ်ခွဲစိတ်ခြင်းအတွက် ထည့်သွင်းစဉ်းစားခြင်းတွင်-
- ဘေးကင်းရေး- ခွဲစိတ်မှုလုပ်ထုံးလုပ်နည်းများနှင့် စက်ကိရိယာများသည် လုံခြုံပြီး စံချိန်စံညွှန်းများနှင့်အညီ ဖြစ်ရမည်။
- ထိုးဖောက်ဝင်ရောက်ခြင်း- လူနာသည် ထိခိုက်ဒဏ်ရာရနည်းသော ခွဲစိတ်မှု။ ဆေးရုံတက်ရတာ သိပ်မကြာသေးဘူး။
- ကုန်ကျစရိတ် (Price) ဈေးနှုန်းနှင့် ကုသမှု
- အမာရွတ်ကင်းသော အလှအပ (Cosmetic)
မိန်းမကိုယ် သားအိမ်ခွဲစိတ်ခြင်း၏ အားသာချက်များ
- နာကျင်နည်း- မိန်းမကိုယ်သားအိမ်ခွဲစိတ်မှုတွင် ခွဲစိတ်မှုတစ်ခုသာပါဝင်ပါသည်။ ထို့ကြောင့်၊ လူနာသည် multi-incision laparoscopic ခွဲစိတ်မှုထက် နာကျင်မှုကို သက်သာစေပါသည်။
- အမာရွတ်မရှိ၊ ဒဏ်ရာက ရင်ဝမှာသာရှိသည်။ ခွဲစိတ်ပြီး 5 ပတ်ခန့်အကြာတွင် ဒဏ်ရာလုံးဝပျောက်ကင်းသွားကာ ဒဏ်ရာကို မမြင်ရပေ။
- မြန်မြန်ပြန်ကောင်း၊ ၁-၃ ရက်လောက် သက်သာလာပြီးနောက် ပုံမှန်ဘဝသို့ ပြန်သွားပါ။
- လုံခြုံစိတ်ချရပြီး အဆင့်တိုင်းကို ကျွမ်းကျင်ဆရာဝန်မှ အနီးကပ် စောင့်ကြည့်ပေးပါသည်။ အထူးသဖြင့် မေ့ဆေးအောက်တွင် ခွဲစိတ်မှု၏ စံချိန်စံညွှန်းများအတိုင်း စေ့စေ့စပ်စပ် စစ်ဆေးခြင်း ဖြစ်သည်။ (EUA-Examination Under Anesthesia) ခွဲစိတ်မှုမပြုလုပ်မီ လူနာအသေးစိတ်အချက်အလက်များကို ဆရာဝန်များရရှိရန် ကူညီပေးသည်။
Cochrane Collaboration မှ သုတေသနပြုချက် ဆေးဘက်ဆိုင်ရာလေ့လာမှုများပြုလုပ်သောအဖွဲ့အစည်းများ အယုံကြည်ရဆုံးအချက်မှာ နံပါတ် 1 ဖြစ်သည်။ 2015 ခုနှစ်မှ နောက်ဆုံးရရှိသော အချက်အလက်များအရ မိန်းမကိုယ်အတွင်း သားအိမ်ခွဲစိတ်မှုသည် ညွှန်းကိန်းများအားလုံးတွင် ပိုမိုကောင်းမွန်သည့်ရလဒ်များရှိကြောင်း တွေ့ရှိခဲ့ပြီး ကင်ဆာမဟုတ်သောကိစ္စများတွင် သားအိမ်ခွဲစိတ်ကုသမှုကို ဦးစွာရွေးချယ်ရန် အကြံပြုထားသည်။
မိန်းမကိုယ် သားအိမ်ခွဲစိတ်မှု ကန့်သတ်ချက်များ
- လူနာသည် သားအိမ်အရွယ်အစား 1,500 ဂရမ်ထက် ပိုကြီးသည်။
- လူနာသည် ခွဲစိတ်မှုများစွာကို ခံယူခဲ့ရပြီး သို့မဟုတ် တင်ပါးဆုံတွင်းတွင် ထူထဲသောအဖုများရှိသည်။
- လူနာတွင် သားအိမ်ကင်ဆာ သို့မဟုတ် သားအိမ် သို့မဟုတ် သားအိမ်ခေါင်းကင်ဆာရှိသည်။
- ခွဲစိတ်မှုပြုလုပ်နေစဉ်တွင် ဆရာဝန်သည် သားအိမ်အတွင်း ပံ့ပိုးပေးသော သွေးကြောများကို ဝင်ရောက်နိုင်ခြင်း မရှိခဲ့ပေ။
- ခွဲစိတ်ဆရာဝန်၏ ကျွမ်းကျင်မှုနှင့် ကျွမ်းကျင်မှုသည် ခွဲစိတ်မှု၏ ခြေလှမ်းတိုင်းကို ချောမွေ့စွာ ဆောင်ရွက်နိုင်ရန် သော့ချက်ဖြစ်သည်။ အထူးသဖြင့် ဒဏ်ရာအသေးစားများနှင့် ဒဏ်ရာ၏ လှပမှုတို့ဖြစ်သည်။
ခွဲစိတ်ပြီးရင် ပြန်ဖြစ်နိုင်ပါ့မလား။
သားအိမ်ခွဲစိတ်မှုပြုလုပ်ပြီးသည်နှင့် ပြန်၍မလာပါ။ ဒါပေမယ့် ခွဲစိတ်လိုက်ရင် အကျိတ်ကိုပဲ ဖယ်လိုက်ပါ။ (သားအိမ်ထိန်းသိမ်းခြင်း။) လေ့လာမှုများအရ 5 နှစ်အတွင်း အကျိတ်ပြန်ဖြစ်နိုင်ခြေ 30% ရှိကြောင်းနှင့် အကျိတ်များစွာရှိသောသူများသည် တစ်မျိုးတည်းရှိသောသူများထက် ပြန်လာနိုင်ခြေပိုများကြောင်း သိရသည်။ ဒါပေမယ့် ပြန်ဖြစ်တတ်ပြီး ခွဲစိတ်ကုသဖို့ လိုအပ်သူတွေရဲ့ ရာခိုင်နှုန်းအနည်းငယ်သာ ရှိပါတယ်။