ဆားစားတာက ကျောက်ကပ်အတွက် မကောင်းပါဘူး။ ဒါ့အပြင် နာတာရှည်ကျောက်ကပ်ရောဂါဖြစ်နိုင်ခြေကို တိုးစေပြီး ကျောက်ကပ်ယိုယွင်းမှုကို အရှိန်မြှင့်ပေးပါတယ်။ ဒါကြောင့် နာတာရှည် ကျောက်ကပ်ရောဂါအကြောင်း သိထားဖို့နဲ့ အငန်လျှော့နည်းကို ယနေ့ခေတ်မှာ သိထားဖို့ လိုပါတယ်။ ထို့ကြောင့် ကျောက်ကပ်ကို ကျန်းမာစေရုံသာမက၊ ကျောက်ကပ်ကို အချိန်မတိုင်မီ ယိုယွင်းပျက်စီးစေပြီး ကျောက်ကပ်ကို ဆုံးရှုံးစေခြင်းကိုလည်း ကာကွယ်ပေးပါတယ်။
နာတာရှည် ကျောက်ကပ်ရောဂါအကြောင်း သိပါရစေ
နာတာရှည်ကျောက်ကပ်ရောဂါသည် ကျောက်ကပ်လုပ်ငန်းဆောင်တာများ တဖြည်းဖြည်းချင်း ဆက်တိုက်ကျဆင်းသွားသည့် အခြေအနေတစ်ခုဖြစ်သည်။ ကျောက်ကပ်များသည် တဖြည်းဖြည်းသေးငယ်လာသည်။ glomerular filtration rate သည် 3 လထက်ပို၍ ပုံမှန်မဟုတ်ပေ။ မြန်မြန်မကုသပါက၊ နောက်ဆုံးအဆင့် ကျောက်ကပ်ပျက်ကွက်မှု ဖြစ်ပွားနိုင်ပြီး ကျောက်ကပ်ဖြင့် ကုသရမည်ဖြစ်ပါသည်။ အစားထိုးခြင်းသာ
နာတာရှည်ကျောက်ကပ်ရောဂါဖြစ်နိုင်ခြေအုပ်စု
- သက်ကြီးရွယ်အိုများမှ အသက်ကြီးသူများ အသက် 60 နှင့်အထက် glomerular filtration တန်ဖိုးများကျဆင်းသွားသောကြောင့်ဖြစ်သည်။
- ဆီးချို၊ သွေးတိုး အစရှိတဲ့ နာတာရှည်ရောဂါ ဝေဒနာရှင်များ သွေးတွင်းအဆီများခြင်း။
- နာတာရှည် ကျောက်ကပ်ရောဂါ ခံစားနေရသော မိသားစုဝင်များ
- မွေးစကတည်းက ကျောက်ကပ်တစ်ခုပဲ ရှိဖူးသူတွေ
နာတာရှည် ကျောက်ကပ်ရောဂါ၏ လက္ခဏာများကို စောင့်ကြည့်ပါ။
- အထူးသဖြင့် ညဘက် မကြာခဏ ဆီးသွားခြင်း။
- ဆီးသည် ပွက်ပွက်ဆူနေပြီး ရေကို ၂-၃ ကြိမ်ထက်ပိုလောင်းရန် လိုအပ်သည်။
- မျက်နှာနှင့် မျက်ခွံများ ရောင်ရမ်းခြင်း။ ခြေထောက်က ဖောင်းပြီး ယားတယ်။ ဆားနဲ့ရေကို ထိန်းထားတာကြောင့် ဆီးထဲမှာ ပရိုတင်းဓာတ်တွေ အများအပြား ပေါက်ကြားလာပါတယ်။
- မောပန်းလွယ်ခြင်း၊ မောပန်းလွယ်ခြင်း။
- ဖွေးဖွေး
- တစ်ကိုယ်လုံး ယားယံခြင်း။
- အစားအသောက်ပျက်ခြင်း။
- သွေးတိုး
နာတာရှည်ကျောက်ကပ်အမျိုးအစား
နာတာရှည်ကျောက်ကပ်ရောဂါကို glomerular filtration rate (Estimated Glomerular Filtration Rate, eGFR) အဆင့်အလိုက် အဆင့် 5 ဆင့် ခွဲခြားထားပြီး ကျောက်ကပ်စစ်ထုတ်ခြင်းမှတဆင့် 1 မိနစ်အတွင်း စီးဝင်သော သွေးပမာဏ ( ml./minute /1.73 sq . m. ။)
နာတာရှည်ကျောက်ကပ်ရောဂါအဆင့် | Glomerular စစ်ထုတ်မှုနှုန်း | ရလဒ်များအနက်ပြန် |
အဆင့် ၁ | > ၉၀ | ကျောက်ကပ်ဆိုင်ရာ မူမမှန်မှုများရှိသည်။ စစ်ထုတ်မှုနှုန်းသည် ပုံမှန်ဖြစ်နေဆဲဖြစ်သည်။ |
အဆင့် ၂ | ၆၀-၉၀ | ကျောက်ကပ်ဆိုင်ရာ မူမမှန်မှုများရှိသည်။ စစ်ထုတ်မှုနှုန်းသည် ပုံမှန်ဖြစ်နေဆဲဖြစ်သည်။ |
အဆင့် ၃ | ၃၀ – ၅၉ | filtration rate သည် အလယ်အလတ်မှ အလွန်လျော့ကျသွားသည်။ |
အဆင့် ၄ | ၁၅–၂၉ | filtration rate သည် အလွန် လျော့ကျသွားသည်။ |
အဆင့် ၅ | < ၁၅ | နောက်ဆုံးအဆင့်ကျောက်ကပ်ပျက်ကွက် |
နာတာရှည် ကျောက်ကပ်ရောဂါကို စစ်ဆေးခြင်း။
ဆရာဝန်သည် သွေးနှင့် ဆီးစစ်ခြင်းကို အဓိကအားဖြင့် စဉ်းစားပေးမည်ဖြစ်သည်။ ၎င်းသည် glomerular filtration rate (Estimated Glomerular Filtration Rate, eGFR) နှင့် 3 လကျော်ကြာ ဆီးအတွင်း ပရိုတင်းများ ယိုစိမ့်ခြင်း၊ ကျောက်ကပ်အရည်ကြည်များ စသည်တို့ကဲ့သို့သော ကျောက်ကပ်ဆိုင်ရာ ထိခိုက်မှုကို ထည့်သွင်းစဉ်းစားမည်ဖြစ်သည်။
နာတာရှည် ကျောက်ကပ်ရောဂါကို ကုသပါ။
နာတာရှည် ကျောက်ကပ်ရောဂါအတွက် ကုသနည်းများ ၎င်းသည် ကျောက်ကပ်ကို ပိုမိုယိုယွင်းလာစေရန် ပံ့ပိုးပေးသည်။ ကျောက်ကပ်က အရင်ကထက် ပြန်ကောင်းလာမှာ မဟုတ်ဘူး။ ဒါပေမယ့် ပိုဆိုးမသွားအောင် ဂရုစိုက်ရပါတယ်။ ဒါက လူနာရဲ့ အပြုအမူပေါ်မှာ အများကြီးမူတည်တယ်။
ဆားလျှော့ပါ၊ ကျောက်ကပ်ယိုယွင်းမှုကို နှေးကွေးစေပါတယ်။
ဆားလျှော့ချခြင်းသည် နာတာရှည်ကျောက်ကပ်ရောဂါဖြစ်နိုင်ခြေကို လျှော့ချရန် နည်းလမ်းတစ်ခုဖြစ်သည်။ ဆားကြောင့် ခန္ဓာကိုယ်ထဲမှာ ရေများများ စုပုံလာစေပါတယ်။ ပိတ်ဆို့ခြင်းနှင့် ရောင်ရမ်းခြင်းကို ဖြစ်ပေါ်စေသည်။ ကျောက်ကပ်သည် ၎င်းကိုဖယ်ရှားရန် ပိုမိုကြိုးစားရမည်ဖြစ်ပါသည်။ ဆီးထဲတွင် ပရိုတင်းဓာတ်များ ယိုစိမ့်လာသည်ကို တွေ့ရှိသည်အထိ ကျောက်ကပ်ယူနစ်အတွင်း ဖိအားများ တိုးလာသည်။ ထို့ကြောင့် ဆားလျှော့ခြင်းသည် ကျောက်ကပ်ကို အလုပ်အရမ်းမလုပ်စေရန် ကူညီပေးသည်။ ခန္ဓာကိုယ်က မရောင်လာတော့ ပုံမှန်ကျောက်ကပ်ဖိအား ပရိုတင်း ယိုစိမ့်မှု မရှိပါ။ ကျောက်ကပ်ယိုယွင်းမှုကို နှေးကွေးအောင် ကူညီပေးနိုင်ပါတယ်။
ဆိုဒီယမ် လျှော့ချနည်းများ
- တစ်နေ့လျှင် ဆိုဒီယမ် ၂ ဂရမ်ထက် ပိုမစားသုံးသင့်ပါ။
- အငန်မပါသော်လည်း ဆိုဒီယမ်ပါရှိသော အစားအစာများဖြစ်သည့် ပြုပြင်ထားသော အစားအစာများ၊ စည်သွပ်ဘူးများ၊ ဟင်းခတ်အမွှေးအကြိုင်များ၊ MSG၊ အချဉ်ဖောက်ထားသော အစားအစာများ၊ မုန့်ဖုတ်မှုန့်၊ မုန့်ကြွပ်သော အဆာပြေ စသည်တို့ကို သတိပြုပါ။
- ကိုယ့်အစားအစာကို ကိုယ်တိုင်ချက်ပြုတ်နိုင်ရင် အကောင်းဆုံးပါပဲ။ အဘယ်ကြောင့်ဆိုသော် သင်သည် အစားအစာတွင် ဆိုဒီယမ်ပမာဏကို ထိန်းချုပ်နိုင်သောကြောင့်ဖြစ်သည်။ အထူးသဖြင့် ဆိုဒီယမ်နည်းသော ဟင်းခတ်အမွှေးအကြိုင်များကို ရွေးချယ်၍ လျှော့ထည့်ပါ။
- ဆိုဒီယမ်ပါဝင်မှုများသော ဖြည့်စွက်စာများကို ရှောင်ကြဉ်ပါ။ အစာမစားခင် သေချာလုပ်ပါ။
နာတာရှည် ကျောက်ကပ် ယိုယွင်းမှု ပြင်းထန်လာပါက ကျောက်ကပ် အစားထိုး ခွဲစိတ်ကုသမှု ခံယူရမည့် အခြေအနေအထိ ဖြစ်လာနိုင်သောကြောင့် ကျောက်ကပ် ယိုယွင်းမှု မဖြစ်အောင် ကာကွယ်ရန်နှင့် ကျောက်ကပ် ကျန်းမာနေစေရန် အထူးသတိထားသင့်သည့် အရာတစ်ခုဖြစ်ပြီး အထူးသဖြင့် ဆားလျှော့ခြင်းဖြင့် ကျောက်ကပ် အလုပ်မလုပ်နိုင်စေရန် ကူညီပေးသည်။ အန္တရာယ်များလွန်းသဖြင့် စစ်ဆေးသင့်ပါသည်။ အထူးကုဆရာဝန်နှင့် နှစ်စဉ်စစ်ဆေးပါ။ ပုံမှန်မဟုတ်သည်ကို တွေ့ရှိပါက အမြန်ဆုံးကုသပေးပါမည်။