စိတ်ဓာတ်ကျခြင်းသည် ဖြစ်ပွားနိုင်သော ရောဂါတစ်ခုဖြစ်သည်။ စာရင်းဇယားများအရ စိတ်ကျရောဂါသည် ယေဘူယျလူဦးရေ၏ 20% ခန့်တွင် တွေ့ရှိရသည်။ မြန်မြန် ကုသရင် ပြန်ကောင်းလာဖို့ အခွင့်အလမ်း တိုးလာမယ်။ ဒါပေမယ့် မကုသဘဲထားပါက ကိုယ့်ဘဝကိုယ် ထိခိုက်စေချင်တဲ့အထိ ထိခိုက်စေနိုင်ပါတယ်။ ဒါကြောင့် စိတ်ဓာတ်ကျတာကို နားလည်ပြီး မှန်ကန်စွာ ကိုင်တွယ်ဖြေရှင်းသင့်ပါတယ်။
Q: Depression ဆိုတာဘာလဲ။
A : ဦးနှောက်ထဲမှာ ပြောင်းလဲမှုတွေကြောင့် စိတ်ဓာတ်ကျတာဖြစ်တယ်။ အကြောင်းရင်းတစ်ခုမှာ အချိန်ကြာမြင့်စွာ ဖိစီးမှုဒဏ်ကို ခံရခြင်းဖြစ်သည်။
ဦးနှောက်ကို ဟန်ချက်ပျက်စေပါတယ်။ သို့မဟုတ် အချို့သောလူများတွင် ၎င်းသည် လူတစ်ဦးမှတစ်ဦးသို့ ကူးဆက်သော မျိုးရိုးဗီဇအခြေအနေအချို့ကြောင့် ဖြစ်ရသည်။
Q: စိတ်ဓာတ်ကျခြင်းရဲ့ လက္ခဏာတွေက ဘာတွေလဲ။
A: စိတ်ဓာတ်ကျခြင်းရဲ့ လက္ခဏာတွေက ဘာမှမလုပ်ချင်တော့တဲ့အတွက် စိတ်မကောင်းဖြစ်ရပါတယ်။ တက်ကြွသူတစ်ယောက်ဖြစ်မှ အားအင်မရှိ၊
သင်ဘာလုပ်ချင်လဲ၊ အရေးကြီးတာက အိပ်စက်ခြင်း၊ အစာစားခြင်းအပေါ် သက်ရောက်မှုရှိပြီး အချို့လူတွေက သူတို့ကိုယ်သူတို့ ထိခိုက်စေလိုတဲ့ အတွေးတွေရှိကြပါတယ်။
မေး- စိတ်ကျရောဂါရဲ့ လက္ခဏာတွေကို သင် ဘယ်လို သတိထားမိလဲ။
A- သင့်စိတ်ကျရောဂါလက္ခဏာများကို သတိပြုမိရန် လွယ်ကူသောနည်းလမ်းမှာ သင့်ဘဝစွမ်းအင်အဆင့် လျော့ကျသွားခြင်းပင်ဖြစ်သည်။ ဘာမှမလုပ်ချင်ဘူး၊ အိပ်မပျော်ဘူး၊ တွေးမနေတော့ဘူး။
အာရုံမစိုက်နိုင်ခြင်း ၊ အစားအသောက်ပျက်ခြင်း ၊ အစာအလွန်အကျွံစားချင်စိတ်များလာခြင်း ၊ အန္တရာယ်ပြုခြင်း စ တဲ့ အတွေးအမြင်တွေ အမျိုးမျိုးရှိတတ်ပါတယ်။
သင်ကိုယ်တိုင် စသည်တို့
မေး- သင်နဲ့ နီးစပ်သူတွေမှာ စိတ်ကျရောဂါ လက္ခဏာတွေကို ဘယ်လို သတိပြုမိနိုင်လဲ။
A: စိတ်ဓာတ်ကျနေသူရဲ့ လက္ခဏာတွေကို ဘယ်လို စောင့်ကြည့်ရမလဲ၊ ဥပမာ အရင်ကထက် ဘယ်လောက် ပြောင်းလဲသွားပြီလဲဆိုတာ သိနိုင်ဖို့ အလုံးစုံ အပြုအမူတွေကို ကြည့်ပါ။
ပျော်ပျော်နေတတ်သူဖြစ်ခြင်း၊ စကားမပြောလိုသော၊ ဘာမှမလုပ်ချင်သော၊ တိတ်တိတ်ဆိတ်ဆိတ်ဖြစ်ခြင်းသို့ ပြောင်းလဲသွားပါသည်။
ဒီရက်ပိုင်း ဘယ်လိုနေလဲ။ အခုနောက်ပိုင်း ဘာကြောင့် ဒီလောက်ငြိမ်နေတာလဲ။
မေး- အသက်အရွယ်အုပ်စုတစ်ခုစီတွင် စိတ်ကျရောဂါလက္ခဏာများ ကွာခြားမှုရှိပါသလား။
A: လူသားတွေရဲ့ အသက်အုပ်စုတစ်ခုစီမှာ အရမ်းစိတ်ဝင်စားဖို့ကောင်းတယ်။ စိတ်ဓာတ်ကျခြင်း၏ လက္ခဏာများသည် အောက်ပါတို့အပါအဝင် ကွဲပြားနိုင်သည်။
□ ဆယ်ကျော်သက်များတွင် ပြင်းထန်သောဟော်မုန်းများရှိသည်။ စိတ်ဓာတ်ကျခြင်း၏ လက္ခဏာများမှာ စိတ်မရှည်ခြင်း တိုးလာနိုင်သည်။ တစ်ချိန်လုံး စိတ်ဆိုးနေသလို ခံစားရတယ်။
□ လုပ်ငန်းခွင်တွင် ဖိစီးခံရခြင်း သို့မဟုတ် စိတ်ဓာတ်ကျခြင်းကဲ့သို့သော အလုပ်နှင့်ပတ်သက်သည့် အပြုအမူများနှင့် လက္ခဏာများ ပိုများလာခြင်း၊
ဆက်ဆံရေးပြဿနာများ စသည်တို့၊
□ သက်ကြီးရွယ်အိုများ သက်ကြီးရွယ်အိုများတွင် စိတ်ဓာတ်ကျခြင်း၏ လက္ခဏာအများစုမှာ ဦးနှောက်ယိုယွင်းခြင်းနှင့် ဆက်စပ်နေသည်။
တခါတရံ စိတ်ကျရောဂါ သို့မဟုတ် စိုးရိမ်ပူပန်မှုအဖြစ် ဖော်ပြသည်။ အများစုကတော့ ရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာ ကျန်းမာရေးနဲ့ သက်ဆိုင်တဲ့ ဝေဒနာ၊ ဝေဒနာ ရှိတတ်ပါတယ်။
ဆရာဝန်တွေ အများကြီးနဲ့ သွားတွေ့တယ်။ တစ်ခါတစ်ရံ သက်ကြီးရွယ်အိုများတွင် စိတ်ဓာတ်ကျခြင်း၏ လက္ခဏာတစ်ခုဖြစ်သည်။
□ မီးဖွားပြီး အမျိုးသမီးများ တခါတရံမှာ ဟော်မုန်းအပြောင်းအလဲ ကာလဖြစ်တတ်ပါတယ်။ မူလက သန္ဓေသားတွင် ဟော်မုန်းတစ်မျိုးရှိသည်။
ကလေးမွေးဖွားပြီးနောက်တွင် ဟော်မုန်းပမာဏ ရုတ်တရတ်ပြောင်းလဲလာပါသည်။ ဟော်မုန်းအပြောင်းအလဲ ဖြစ်စေတယ်။
မီးဖွားပြီးနောက် စိတ်ကျရောဂါ လက္ခဏာများဖြစ်သည့် မိခင် စိတ်ဓာတ်ကျခြင်း၊ မိခင် ငိုလွယ်ခြင်း စသည်တို့ ဖြစ်သည်။
မေး- စိတ်ဓာတ်ကျခြင်းအတွက် ကုသမှုလမ်းညွှန်ချက်တွေက ဘာတွေလဲ။
A- လက်ရှိတွင်၊ စိတ်ဓာတ်ကျခြင်းကို ကုသရန် နည်းလမ်းများစွာ ရှိပြီး၊
1) ဆေးဝါး- လက်ရှိတွင် စိတ်ဓာတ်ကျခြင်းကို ကုသရန်အသုံးပြုသော ဆေးဝါးများသည် ပိုမိုထိရောက်မှုရှိပါသည်။ ယခင်နှင့် နှိုင်းယှဉ်ပါက ဘေးထွက်ဆိုးကျိုး နည်းပါးသည်။
2) စိတ်ကုထုံး သို့မဟုတ် စကားပြောခြင်း။ စိတ်ကုထုံးအတွက် ကိရိယာများနှင့် နည်းလမ်းများစွာရှိသည်။ ဘယ်လူနာတိုင်း၊
လူတွေမှာ ကုသမှုအတွက် လိုအပ်ချက်တွေ အမျိုးမျိုးရှိတယ်။
မေး- စိတ်ကျရောဂါကို ကုသတဲ့ လက်ရှိနည်းပညာက ဘာလဲ။
A- လျှပ်စစ်သံလိုက်လှိုင်းဖြင့် စိတ်ဓာတ်ကျခြင်းကို ကုသခြင်းသည် အချိန်ကြာမြင့်စွာ အသုံးပြုခဲ့သည့် ကုသမှုနည်းလမ်းဖြစ်ပြီး အလွန်ထိရောက်မှုရှိပါသည်။ လောလောဆယ် အများကြီးရှိတယ်။
ဖော်မတ်- စိတ်ရောဂါအထူးကုနှင့် တိုင်ပင်ပြီး ညွှန်ကြားချက်များကို တင်းတင်းကျပ်ကျပ် လိုက်နာရန် အကြံပြုထားသည်။
မေး- စိတ်ကျရောဂါနဲ့ စိတ်ကြွရောဂါ မတူဘူးလား။
A: စိတ်ကျရောဂါနှင့် စိတ်ကြွရောဂါသည် မတူညီသောရောဂါများဖြစ်သည်။ Bipolar Disorder သည် စိတ်ကြွစိတ်ရောဂါတစ်မျိုးဖြစ်သည်။ စိတ်ဓာတ်ကျသော ဝါးလုံးနှင့် ပျော်ရွှင်သော ဝါးလုံးကြားတွင် တက်ကြွသည်။
ဤအစွန်းနှစ်ဖက်ကြားတွင် လှည့်ပတ်နေသော အလွန်အမင်း ဟိုက်ပါ ။ သို့သော် စိတ်ဓာတ်ကျခြင်းတွင် စိတ်ခံစားမှု၏ အသွင်သဏ္ဍာန်ကို ပြောင်းလဲခြင်းရှိမည်မဟုတ်ပါ၊
စိတ်ဓာတ်ကျတယ်။
မေး- စိတ်ဓာတ်ကျခြင်းကို ဘယ်လိုကာကွယ်နိုင်မလဲ။
A: သင့်ဘဝကို ကောင်းစွာ ဟန်ချက်ညီအောင် ကြိုးစားပါ။ ဘာကြောင့်လဲ ဆိုတော့ ဘဝမှာ အလုပ်၊ မိသားစု၊ ဝါသနာ၊ စိတ်ဝင်စားမှု၊ လုပ်ချင်တဲ့အရာတွေ အပါအဝင် ကဏ္ဍပေါင်းစုံ ပါဝင်တာကြောင့်ပါ။
သင့်ဘဝတွင် ဟန်ချက်အရှိဆုံးကို ထိန်းသိမ်းရန်နှင့် စိတ်ဓာတ်ကျခြင်းကို တားဆီးရန် ကူညီပေးရန်အတွက် အရာအားလုံးကို လုပ်ဆောင်ရန် အရေးကြီးပါသည်။
မေး- စိတ်ရောဂါကုဆရာဝန်နဲ့ ဘယ်လိုတိုင်ပင်ရမလဲ။
ဖြေ- စိတ်ရောဂါကု ဆရာဝန်ဆီလာဖို့ လူတိုင်းကို မကြောက်စေချင်ဘူး။ စိတ်ရောဂါကု ဆရာဝန်နှင့် စကားပြောရန် ဝင်လာသောကြောင့် စိတ်ပညာရှင်နှင့် စကားပြောနေခြင်း ဖြစ်သည်။
အရာရာကို ဆွေးနွေးပြောဆိုနိုင်ပြီး ပြဿနာများကို ကူညီဖြေရှင်းပေးနိုင်သူများ။ တစ်နေ့မှာ မင်းစိတ်ဖိစီးနေတယ်ဆိုရင် စိတ်ခံစားမှုနှင့် ဘဝကို စီမံခန့်ခွဲ၍မရပါ။ အကြံပြုထားသည်။
မှန်ကန်သောအဖြေကိုရှာဖွေရန် စိတ်ရောဂါအထူးကုဆရာဝန်နှင့် တိုင်ပင်ပါ။
Chitrak စင်တာ ဘန်ကောက်ဆေးရုံ အသက်အရွယ်မရွေး စိတ်ကျန်းမာရေးကို ဂရုစိုက်ဖို့ အဆင်သင့်ဖြစ်နေပါပြီ။ ကုသရေးကိရိယာများ၊ နည်းလမ်းများနှင့် နည်းပညာမျိုးစုံဖြင့် ဆယ်ကျော်သက်များ၊ အလုပ်လုပ်ကိုင်သူများနှင့် သက်ကြီးရွယ်အိုများထံမှ သိရသည်။ စိတ်ဓာတ်ကျတဲ့အထိ မစောင့်ပါနဲ့။ ကျန်းမာရေးကောင်းတာကြောင့်ပါ။ စိတ်ကျန်းမာရေးနဲ့ စတင်တယ်။