เลี้ยงลูกให้แข็งแรงด้วยนมแม่

3 นาทีในการอ่าน
เลี้ยงลูกให้แข็งแรงด้วยนมแม่

หลังคุณแม่คลอด แน่นอนว่าการให้นมเจ้าตัวเล็กเป็นสิ่งสำคัญ เพราะนอกจากเป็นอาหารที่ดีที่สุดสำหรับทารกให้สารอาหารทั้งโปรตีน ไขมัน วิตามิน เกลือแร่ในสัดส่วนที่เหมาะสม ยังช่วยเสริมสร้างภูมิต้านทานให้ร่างกายทารกแข็งแรง ดังนั้นการเลี้ยงลูกด้วยนมแม่จึงเป็นเรื่องสำคัญที่ต้องมีความเข้าใจที่ถูกต้อง

 

สารอาหารในนมแม่

น้ำนมแม่เปรียบเหมือนวัคซีนหยดแรกของทารก มีสารอาหารที่มีประโยชน์มากมาย ดังนี้

  • โปรตีน
    • ปริมาณสัดส่วนพอเหมาะ ย่อยง่าย ไตทำงานน้อย
    • มีโปรตีนป้องกันเชื้อโรคและพัฒนาการสมอง
    • ไม่มีเบต้าแลกโตโกลบุลินที่ทำให้เกิดภูมิแพ้
  • ไขมัน
    • อุดมด้วยโอเมก้า 3, 6 คือ DHA และ AA
    • มีคอเลสเตอรอลสร้างเส้นใยประสาท
    • มีน้ำย่อยไขมันไลเปสช่วยในการย่อยและดูดซึมไปใช้ได้ดี
  • คาร์โบไฮเดรต
    • มีน้ำตาลนม (แล็กโตส) สูง ช่วยเสริมพัฒนาการสมอง
    • มีโอลิโกแซคคาไรด์สูงมาก ช่วยส่งเสริมสุขภาพของลำไส้
  • วิตามินและแร่ธาตุ
    • ดูดซึมได้ดีกว่า โดยเฉพาะธาตุเหล็ก (ดูดซึม 50 – 75%) สังกะสีและแคลเชียม
    • มีซิลีเนียมที่เป็นสารต้านอนุมูลอิสระ
  • สารป้องกันเชื้อโรค
    • มีเม็ดเลือดขาวและภูมิคุ้มกันโรคจำนวนมาก
  • สารช่วยการเจริญเติบโต
    • มีสารช่วยการเจริญเติบโตของสมองและอวัยวะต่าง ๆ
  • น้ำย่อยและฮอร์โมน
    • มีน้ำย่อยมากมาย เช่น น้ำย่อยไขมันและแป้ง
    • มีฮอร์โมนนานาชนิด

 

ประโยชน์ของนมแม่

นมแม่เป็นสุดยอดอาหารที่อุดมไปด้วย

  • ไขมัน โปรตีน แคลอรี่
  • มีเอนไซม์ (Enzyme) ช่วยฆ่าเชื้อโรค
  • ลดภูมิแพ้ ลดการเกิดการแพ้โปรตีนนมวัว
  • มีสารอาหารที่ช่วยพัฒนาเซลล์สมอง

นอกจากนมแม่จะมีประโยชน์ต่อลูก ยังมีประโยชน์กับแม่ด้วยนั่นคือ ป้องกันการตกเลือดหลังคลอด ลดการเกิดมะเร็งเต้านม รังไข่ มดลูก และสร้างความผูกพันระหว่างแม่กับลูกอย่างลึกซึ้ง

 

นมแม่, น้ำนมแม่, ดูดนม

เทคนิคให้นมเจ้าตัวเล็ก

คุณแม่ทุกคนจะได้รับการฝึกให้นมลูกหลังคลอด สิ่งสำคัญคือ

  • ก่อนและหลังให้นมลูกทุกครั้ง คุณแม่จะต้องเช็ดหรือล้างบริเวณหัวนมและรอบ ๆ ให้สะอาดด้วยน้ำสะอาด หรือน้ำเกลือแล้วเช็ดให้แห้ง จึงให้ลูกดูดนมสลับไปในแต่ละข้างจนอิ่ม ช่วงแรกให้ดูดกระตุ้น 15 – 20 นาทีทั้งสองข้าง (เมื่อน้ำนมมากพอต่อไปดูดทีละข้าง) 
  • ศีรษะลูกจะต้องอยู่สูงกว่าลำตัวเสมอ
  • คอยสังเกตว่าส่วนของเต้านมไม่เบียดจมูกทารกขณะดูด
  • เมื่อลูกดูดนมจนอิ่มให้อุ้มลูกพาดบ่าจนลูกเรอลมออกจากกระเพาะอาหารจึงเปลี่ยนท่าอุ้ม
  • ช่วงแรกควรงดให้ขวด เพราะเด็กอาจจะปฏิเสธนมแม่
  • คุณแม่สามารถปั๊มน้ำนมตนเองใส่ขวดนมที่สะอาดและเก็บไว้ในตู้เย็น แต่ไม่ควรเกิน 12 ชั่วโมง หากลูกดูดนมจากขวดจนอิ่มแล้วน้ำนมเหลือไม่ควรเก็บไว้ เพราะนมจะบูดและเสียโดยง่าย แล้วดูดเสร็จถ้ามีนมเหลือควรบีบหรือปั๊มใส่ขวดเก็บใส่ตู้เย็น

 

วิธีดูแลเต้านมคุณแม่

  • ใส่เสื้อชั้นในแบบพยุงเต้านม
  • ทำความสะอาดหัวนมด้วยน้ำสะอาด
  • ใช้สบู่ฟอกได้ แต่ไม่ควรบ่อยเกินไป เพราะอาจทำให้แห้งแตก

 

ความต้องการพลังงานของแม่ขณะให้นม

คุณแม่ที่ให้นมเจ้าตัวน้อยจะต้องใช้พลังงานสูงในการผลิตน้ำนม โดยใช้พลังงานประมาณ 85 แคลอรี่ในการผลิตน้ำนม 100 ซีซี โดยปริมาณน้ำนมแม่ในช่วง 6 เดือนแรกจะอยู่ที่ 700 – 850 มล./วัน ช่วง 6 – 12 เดือน 600 มล./วัน และช่วง 12 – 24 เดือน 550 มล./วัน ดังนั้นคุณแม่ที่ให้นมจึงต้องการพลังงานเพิ่มขึ้นวันละ 500 แคลอรี่ โดยเฉพาะโปรตีนมีความสำคัญมากในการผลิตน้ำนม บำรุงและซ่อมแซมเซลล์ต่าง ๆ ของคุณแม่ จึงควรได้รับโปรตีนเพิ่มวันละ 25 กรัม

 

นมแม่, น้ำนมแม่, ดูดนม

 

อาหารช่วยเพิ่มน้ำนมแม่

อาหารดังต่อไปนี้มีประโยชน์และช่วยเพิ่มน้ำนมให้คุณแม่ได้ 

  • หัวปลี มีธาตุเหล็ก ช่วยบำรุงเลือดและเพิ่มน้ำนม
  • กะเพรา มีเบต้าแคโรทีนสูง ช่วยขับลม แก้ท้องอืด เพิ่มน้ำนม
  • กุยช่าย มีธาตุเหล็ก ฟอสฟอรัส แคลเซียม ช่วยเพิ่มน้ำนม ลดการอักเสบ ช่วยเพิ่มความอบอุ่นให้ร่างกาย
  • ขิง มีสารจินจิเบน ช่วยย่อยอาหาร ย่อยไขมัน เพิ่มน้ำนม ขับลม แก้คลื่นไส้อาเจียน
  • เม็ดขนุน มีเบต้าแคโรทีนสูง ช่วยเพิ่มน้ำนม

 

การให้นมลูกไม่เพียงแต่มีประโยชน์ในด้านสารอาหารที่ลูกได้รับ แต่การอุ้มลูกขึ้นดูดนมช่วยกระตุ้นประสาทสัมผัสทุกส่วนของลูก ทำให้สมองได้รับสัญญาณประสาทสม่ำเสมอ เกิดการแตกแขนงของเซลล์ประสาท ช่วยให้เรียนรู้ได้เร็วขึ้นอีกด้วย

 

ข้อมูลโดย

Doctor Image
พญ. คัคณางค์ มิ่งมิตรพัฒนะกุล

สูติศาสตร์และนรีเวชวิทยา

พญ. คัคณางค์ มิ่งมิตรพัฒนะกุล

สูติศาสตร์และนรีเวชวิทยา

Doctor profileDoctor profile
Loading

กำลังโหลดข้อมูล