နားကြပ်များသည် အလွန်ရေပန်းစားသော ကိရိယာတစ်ခုဖြစ်သည်။ ဘာကြောင့်လဲဆိုတော့ အသံကို ကြည်လင်ပြတ်သားစွာ ကြားနိုင်ဖို့ ကူညီပေးလို့ပါပဲ။ ကောင်းသောဆူညံသံကိုကာကွယ်မှု သယ်ရတာအဆင်ပြေတယ်။ ဒါပေမယ့် နားကြပ်ကို ပုံမှန်တပ်ထားရင် အန္တရာယ်ရှိနိုင်ပါတယ်။ အသုံးပြုမှုပမာဏနှင့် ကြာချိန်ကို သတိမထားမိပါက ဘာကြောင့်လဲ ဆိုတော့ ကျယ်လောင်တဲ့ အသံတွေကို အချိန်အကြာကြီး နားနားကပ်ပြီး နားထောင်တာက သင်ထင်ထားတာထက် နားကို ပိုထိခိုက်စေနိုင်လို့ပါ။ ထို့ကြောင့် နားကြပ်ကို သင့်လျော်စွာ အသုံးပြုသင့်သည်။
နားအကြားအာရုံ
နားအကြားအာရုံသည် နားစည်ကို ရိုက်ခတ်လာသော အသံလှိုင်းများကြောင့် ဖြစ်ရသည်။ ၎င်းသည် cochlea နှင့်ချိတ်ဆက်ထားသည့်အတွင်းနားသို့ကူးစက်သည့်တုန်ခါမှုကိုဖြစ်ပေါ်စေသည်။ အသံပိုကျယ်လေ၊ တုန်ခါမှု အားကောင်းလေဖြစ်သည်။ ထို့ကြောင့် အလွန်ကျယ်လောင်သော အသံများကို အချိန်အကြာကြီး နားထောင်ခြင်းသည် တုန်ခါမှုဆီသို့ အာရုံခံနိုင်စွမ်း ဆုံးရှုံးသွားနိုင်သည်။ ၎င်းသည် ယာယီအကြားအာရုံဆုံးရှုံးခြင်းကို ဖြစ်စေသည်။ ပြန်လည်ကောင်းမွန်ပြီး ကုသသောအခါတွင်၊ သင်သည် ယခင်ကကဲ့သို့ ကြားနာခြင်းသို့ ပြန်လည်ရောက်ရှိနိုင်ပါသည်။ ဒါပေမယ့် ပြန်မရနိုင်ရင် အမြဲတမ်း အကြားအာရုံ ဆုံးရှုံးသွားနိုင်ပါတယ်။ နားကြပ်အသုံးပြုနေစဉ် အသံအဆင့်သည် အလွန်အရေးကြီးပါသည်။ အသံကို နားထောင်ရင် အရမ်းကျယ်တယ်။ သို့မဟုတ် အလယ်အလတ်အသံများကို အချိန်အကြာကြီး နားထောင်ခြင်းသည် နားကို အန္တရာယ်ဖြစ်စေနိုင်သည်။
ဆူညံသံအဆင့်နှင့် နားကျန်းမာရေး
အသံကျယ်လောင်မှုအဆင့်တွင် ဒက်စီဘယ် (Decibel) ဟုခေါ်သော ယူနစ်များရှိသည်။ Decibel dB (A) သည် လူတို့၏အကြားအာရုံနှင့် ကိုက်ညီသော အသံမီတာတစ်ခု၏ စကေးဖြစ်သည် ။ ကမ္ဘာ့ကျန်းမာရေးအဖွဲ့ (WHO) မှ 85 decibels ( A ) ထက် ပိုကျယ်သောအသံအဆင့်သည် အန္တရာယ်ရှိသည်ဟု သတ်မှတ်ခဲ့သည်။ လူသားများ ဒီအသံအဆင့်ကို တစ်နေ့ ၈ နာရီထက်ပိုပြီး နားထောင်ရင် အကြားအာရုံကို ထိခိုက်နိုင်တဲ့အတွက် သတိထားရပါမယ်။
နေ့စဉ်လူနေမှုဘ၀တွင် ဆူညံသံအဆင့်များစွာ ရှိပြီး ၊
- တီးတိုးသံကဲ့သို့ အလွန်နိမ့်သောအဆင့် [0 – 30 dB (A)] ။
- အလင်းအဆင့် [၄၀ – 50 dB (A)] လက်နှိပ်စက်သံကဲ့သို့။
- ယေဘုယျစကားပြောဆိုမှုကဲ့သို့သော အလယ်အလတ်အဆင့် [60 – 70 dB (A)] ။
- ကျယ်လောင်သောအဆင့် [80 – 90 dB (A)] များဖြစ်သည့် ယာဉ်ကြောပိတ်ဆို့မှုများ၊ လမ်းဆူညံသံ၊ ဘတ်စ်ကားဆူညံသံ၊ ထရပ်ကား ဆူညံသံ၊ အော်ဟစ်သံများ။
- လမ်းတူးဖော်သံကဲ့သို့ အလွန်ကျယ်လောင်သောအဆင့် [100 – 110 dB (A)] ။
- သံတူသံ၊ သတ္တုတံဆိပ်တုံးထုစက်သံကဲ့သို့သော အကျယ်ဆုံးအဆင့် [120 – 140 dB (A)] ။ လေယာဉ်ပျံသံ
သင့်နားအတွက် ကောင်းမွန်သော နားကြပ်များကို အသုံးပြုပါ။
နားကြပ်တပ်ခြင်းက နားကိုအန္တရာယ်ဖြစ်စေပါတယ်။ကျယ်လောင်လွန်းတဲ့အသံကိုနားထောင်တဲ့အခါ tinnitus၊ အကြားအာရုံဆုံးရှုံးမှု နဲ့ နားအတွင်းဆူညံသံတွေဖြစ်နိုင်ချေရှိပါတယ်။ ကြာချိန်နှင့် ကျယ်လောင်မှုအဆင့်သည် အလားတူသက်ရောက်မှုရှိသည်။ အသံပြင်းအား နီးကပ်လေလေ၊ အသံသည် အလွန်ကောင်းသည်။ အချိန်အကြာကြီး နားထောင်ပါက အကြားအာရုံ တဖြည်းဖြည်း ယိုယွင်းလာမည်။ အကြားအာရုံဆဲလ်များ တဖြည်းဖြည်း ယိုယွင်းလာမည်။
နောက်ပြီး လေ့ကျင့်ခန်းလုပ်ရင်း သီချင်းနားထောင်ရတာ ကြိုက်တဲ့ သူတွေအတွက်ပါ။ နားကြပ်တပ်ခြင်းသည် နားပေါက်ထဲသို့ မကြာခဏထည့်လေ့ရှိသည်။ ချွေးထွက်တဲ့အခါ ချွေးတွေစိုတယ်။ ပွတ်တိုက်ခြင်းနှင့် ရောင်ရမ်းခြင်းတို့ကို ဖြစ်စေနိုင်သည်။ ထို့ကြောင့် နားကြပ်ကို ဖိအားမပေးဘဲ ပေါ့ပေါ့ပါးပါး ဝတ်ဆင်နိုင်သော နားကြပ်ကို ရွေးချယ်ရန် သတိပြုသင့်သည်။ နားအတွင်း ရောင်ရမ်းခြင်းမှ ကာကွယ်ရန်
စံနှုန်းထက် ကျော်လွန်သော ကျယ်လောင်သော ဆူညံသံများကို နားထောင်သည့်အခါ အန္တရာယ်ရှိသော သက်ရောက်မှုများ
စံချိန်စံညွှန်းထက် အကြာကြီး ကျယ်လောင်သော ဆူညံသံများကို နားထောင်ခြင်း၏ ဆိုးကျိုးများမှာ-
- နားကျန်းမာရေးအပေါ်ဆိုးကျိုး – နားအတွင်းပိုင်း အရွယ်မတိုင်မီ ယိုယွင်းခြင်း။ နားထဲတွင် ဆူညံသံများရှိသည်။ အကြားအာရုံဆုံးရှုံးမှု နားမကြားတဲ့ အထိ ပြင်းထန်နိုင်ပါတယ်။
- စိတ်ကျန်းမာရေးအပေါ်ဆိုးကျိုးများ – စိတ်ဖိစီးမှု၊ စိတ်တိုခြင်း၊
- နေ့စဥ်ဘဝအပေါ် ဆိုးကျိုးများ – ကိုယ်ရည်ကိုယ်သွေး ဆုံးရှုံးခြင်း။ သင့်ပတ်ဝန်းကျင်ရှိ လူများနှင့် ပုံမှန်အသံပမာဏဖြင့် ဆက်သွယ်၍မရပါ။ အာရုံစူးစိုက်မှုနည်းပါးခြင်း၊ အလုပ်တွင် ထိရောက်မှုနည်းပါးခြင်း။
ပုံမှန်မဟုတ်သော အကြားအာရုံ လက္ခဏာများ
- Tinnitus နှင့် အကြားအာရုံဆုံးရှုံးခြင်း။
- နားထဲတွင် မြည်သံတစ်ခု ကြားလိုက်ရသည်။
- ကျယ်လောင်သောအသံများကြားသောအခါ နားကိုက်ခြင်း။
- တီဗွီကို အသံကျယ်ကျယ်ဖွင့်ပြီး သင့်ပတ်ဝန်းကျင်က လူတွေက သင့်ကို နှုတ်ဆက်တယ်။
- ဆက်သွယ်ရေးပြဿနာရှိတယ်။ ရှင်းရှင်းလင်းလင်းကြားရတော့တယ်။
ရောဂါအမည်တပ်ခြင်း။
- သင့်နားထဲတွင် ဆူညံသံများကြားခဲ့ရသည့် မှတ်တမ်းနှင့် အချိန်ကာလတို့ကို မေးမြန်းပါ။
- အကြားအာရုံချို့ယွင်းမှုကို စစ်ဆေးရန် အကြားအာရုံစစ်ဆေးမှု (အသံပိုင်းဆိုင်ရာ)
- အထူးနည်းလမ်း (Bekesy Audiomety) ကို အသုံးပြု၍ အကြားအာရုံတိုင်းတာခြင်း
- အကြားအာရုံကို ဦးနှောက်အရင်းအဆင့်တွင် တိုင်းတာခြင်း (Auditory Brainstem Response)
- ဆံပင်ဆဲလ်အာရုံကြောအဆုံးသတ်များ၏လုပ်ဆောင်မှုကိုစစ်ဆေးပါ (Otoacoustic Emissions – OAEs)
ဘယ်လိုကုသမလဲ။
ကုသမှုသည် အကြောင်းရင်းပေါ်တွင် များစွာမူတည်သည်။ အကြားအာရုံဆုံးရှုံးခြင်း (သို့) နားအတွင်း၌ ဖြစ်ပေါ်လျှင် မသိခင်မှာ ဆရာဝန်ဆီ နောက်ကျမှ ရောက်တတ်ပါတယ်။ သက်သာပျောက်ကင်းနိုင်ခြေကို လျော့နည်းစေသည်။ ထို့ကြောင့် မူမမှန်မှုများကို သတိပြုမိရန် အရေးကြီးသည်။ သို့မဟုတ် နှစ်စဉ်ကျန်းမာရေးစစ်ဆေးမှုတွင် အကြားအာရုံစစ်ဆေးမှုသည် မူမမှန်မှုများကို သိရှိနိုင်မည်ဖြစ်သည်။ ဒါပေမယ့် နားပြင်ပနဲ့ အလယ်နားတွေမှာ ရောဂါဖြစ်ရင် ခွဲစိတ်ကုသပြီး ဆေးဝါးနဲ့ ကုသနိုင်ပါတယ်။ ၎င်းသည် အထူးပြုဆရာဝန်၏ အကြံပြုချက်နှင့်အညီ ဖြစ်ရမည်။
နားကြပ်များ ပျက်စီးခြင်းမှ သင့်နားများကို ကာကွယ်ပါ။
- ကလေးငယ်များတွင် နားကြပ်များကို အသုံးပြုပါက ဆူညံသံအဆင့်သည် 75 decibels ထက် မကျော်လွန်သင့်ဘဲ တစ်ပတ်လျှင် နာရီ 40 ထက် မပိုသင့်ပါ။ အရွယ်ရောက်ပြီးသူများတွင် ဆူညံသံအဆင့်သည် တစ်ပတ်လျှင် နာရီ ၄၀ ထက် 80 decibels ထက် မပိုသင့်ပါ။
- ပြင်ပဆူညံသံများကို ပယ်ဖျက်နိုင်သော နားကြပ်များကို ရွေးချယ်ပါ။ ဆူညံသံအဆင့်ကို လျှော့ချရန်အတွက် နားထောင်ခြင်း။
- နားကြပ် သို့မဟုတ် နားကြပ်များအစား နားကြပ် သို့မဟုတ် နားကြပ်များကို အသုံးပြုပါ။ ဘာကြောင့်လဲဆိုတော့ နားစည်နဲ့ စပီကာကြားက အကွာအဝေးက ပိုကြီးလို့ပါ။ အကြားအာရုံဆုံးရှုံးနိုင်ခြေကို လျှော့ချပေးပါတယ်။
- အမျိုးမျိုးသော နားရောဂါများ ဖြစ်နိုင်ခြေကို လျှော့ချရန် သင့်နားကြပ်ကို အမြဲသန့်ရှင်းပါ။
နားကြပ်ကောင်းကောင်းသုံးခြင်းသည် မှန်ကန်သောအသံဖြင့် နားထောင်ခြင်းဖြစ်ပြီး အကြာကြီးနားမထောင်ခြင်းကို ဆိုလိုသည်။ နားတွင်ဖြစ်ပေါ်မည့် မူမမှန်မှုများနှင့် ယိုယွင်းမှုများကို ကာကွယ်ရန်။ အရေးကြီးသည်မှာ ပုံမှန်မဟုတ်သော လက္ခဏာများရှိပါက ဆရာဝန်ထံ ချက်ချင်းသွားရောက်စစ်ဆေးပြီး ကုသမှုခံယူရန် လိုအပ်ပါသည်။